روش لاغری ژنتیکی

سوالی که بارها پرسیده می شود، من چاق نمیشوم ژنتیکی لاغر هستم چکار کنم؟ ایا لاغری من ارثی هست؟ پدر و مادر و خانواده من لاغر هستند، من هم لاغر هستم همه میگن ژنتیکی لاغری است و چاق نمیشی، ایا راه حلی برای لاغری ژنتیکی هست؟

ایا چاقی و لاغری ژنتیکی هست؟

خیر. ژن ها مثل ژن رنگ پوست یا چشم غیر قابل تغییر هستند. ژن ها را نمی توانیم تغییر دهیم چون داخل سلول های بدن می باشند و از اجداد و نیاکان به ما منتقل شده‌ است. پس از آنجا که چاقی و لاغری تغییرپذیر است، هیچکدام ژن محسوب نمی‌ شوند.

چرا همه اعضای خانواده ام لاغر هستند؟

وقتی شما بدنیا می ایید پدر و مادر شما الگوی رفتاری شما هستند و با بزرگ شدن شما، سبک غذایی خانواده را ادامه می دهید. در واقع شما رفتارهای خانواده را انجام می دهید، در نتیجه کل خانواده لاغر هستید. بارها مراجعینی داشتیم با این دیدگاه که من ژنتیکی لاغرم و چاق نمیشم. وقتی دوره های را ثبت نام کردند هم وزن گرفتند هم متوجه اشتباهات تغذیه ای شدند. بطور مثال خانواده غذاهایی می پزد و علاقمند هستند که چندان چاق کننده نیستند، مثل خورشت کدو. میوه هایی انتخاب میکنند که چاق نمی کنند مثل خیار. صبحانه غالب این خانواده پنیر هست که وزن چندانی نمی دهد. در دوره های شما با انواع این خوراک ها اشنا میشید و روند خوراکتون اصلاح میشه و وزن میگیرید.

عوامل موثر بر لاغری خانوادگی: فعالیت روزانه خانواده

عادت های رفتاری خانواده بجز تغذیه، فعالیتها روزانه هم هست. خانواده های لاغر، فعالیت های بیشتری انجام میدهند، چه به واسطه شغلشان که فیزیکی باشد، چه فعالیت های روزانه. در خانواده های لاغر، افراد بیشتر تمایل دارند کارها را خودشان انجام دهند حتی تعمیرات وسایل، شستن وسایل و… کمتر از بقیه کمک می گیرند.

خانواده های لاغر، علاقمند به پیاده روی یا ورزش های حرکتی هستند. وقتی مراجعین که میگن کل خانواده لاغر هستیم را بررسی می کنیم، فعالیت های فیزیکی زیادی را بیان میکنند. مثلا پدر خانواده شغل های یدی و فیزیکی دارد. خود شخص عادت کرده مسیرهای رفت و امد را پیاده برود . مادر این خانواده سعی کرده با پوشیدن گن یکسره لیفت باسن آرتان تناسب اندام خود را حفظ کند.در نتیجه فعالیت زیاد خانواده، باعث لاغری هست.

عوامل موثر بر لاغری خانوادگی: غذاهای سنتی

الگوی رفتاری دیگر غذاهای سنتی منطقه هست. در شهرها و استان های مختلف، غذاها متنوع هست. اما بعضی شهرها، غذاها و شیرینی ها پر چرب و روغنی دارند، بعضی ساده تر و سالم تر، در نتیجه هر چه غذاها چربی کمتر و قند کمتر داشته باشند، چاقی کمتری هم شاهد هستیم.

عوامل موثر در لاغری افراد از نظرهای مختلف

بینایی

غذاها هر چه جذابتر و زیباتر دیده شوند، فرد بیشتر تمایل دارد از آن استفاده کند. در نتیجه برای کودکان تاکید می کنیم حتما سلیقه به خرج دهید تا کودکتون خوش خوراک شود. اصولا افراد لاغر، غذاهایشان را هم ساده و بدون اب و تاب درست میکنند. صرفا غذا را برای سیر شدن می خورند نه لذت بردن، این رفتار به مرور باعث بی اشتهایی می شود.

بوی غذا

عطر غذا یکی از حواس ما هست که با بوی غذا فعال می شود. هر چه غذا خوش بو تر میل به خوردنش بیشتر هست. علتی که اکثرا قرمه سبزی را دوست دارند، عطر ان و بعد طعم ان هست.

چشیدن

غذا را نخورده فرد لاغر میگه دوست ندارم، حتی امتحانش هم نمیکند. در صورتیکه افراد چاق همه چیز را امتحان می کنند.

خرید کردن

وقتی داخل خونه هیچ خوراکی ندارید، طبیعی که اشتهاتون کمتر از قبل هم باشه. در دوره ها خیلی از مراجعین انتظار دارند، همون چیزهایی که در یخچالشون هست نوشته بشه بعد میپرسم چی برای صبحانه داری میگه هیچی، اصلا صبحانه نمیخورم. خب باید خرید کنی تا داخل خونه خوراکی باشه.

تنبلی

یک فرد چاق انواع غذاها را درست میکنه، انواع دسر و شیرینی. اما فرد لاغر حتی غذا درست نمیکنه، ناهار نون و پنیر میخوره. تنبلی در غذا خوردن و غذا درست کردن باعث میشه فرد لاغر اصلا از غذاها لذت نبرد و غذاهای تکراری بخورد و بی اشتها تر بشه.

حذف وعده ها

صبحانه نمیخوره چون خواب بوده یا دیرش شده یا حتی وقت داره میگه میل ندارم. میان وعده نداره و چیزی برای خوردن نیست، یک ناهار اونم اگه اماده باشه میخوره. خب طبیعی بدنت تغذیه نشه، چاق نمیشی بعد اسمش را میزاری ژنتیک.

مسایل روانی

استرس، اضطراب و…. باعث میشن که کلا از اشتها بیفتی و بهش میگن کم خوری عصبی. اگه موقع ناراحتی غذا نمیخوری و دچار کم خوری عصبی هستی، با رژیم غذایی درست میشه اصلاحش کرد.

شرایط خاص

مهمونی، سمینار، جلسه و موقعیت های مختلف که بخاطر شرایط جدید دست از غذا و خوراک میکشید. موقع کار فقط کار انجام میدین هیچ توجهی به خوراکتون نمی کنید. اکثرا شاغل ها این مشکل را دارند، کار زیاد باعث لاغریشون هست نه ژنتیک.

عوامل مهم در چاقی

اما به طور کلی دو عامل درونی و بیرونی در چاق شدن و اضافه وزن افراد موثر است:

عوامل ژنتیکی

یک ژن وجود دارد که بسیار مورد توجه قرار گرفته است، به نام FTO. دانشمندان دریافتند افرادی که تفاوت‌های خاصی در این ژن دارند، 20 تا 30 درصد بیشتر در معرض چاقی هستند و این تفاوت‌ها بسیار رایج هستند. ده‌ها ژن دیگر نیز با وزن مرتبط هستند. به عنوان مثال، برخی باعث می‌شوند که افراد به طور طبیعی چربی بیشتری ذخیره کنند.

تا به امروز، بیش از 400 ژن مختلف در علل اضافه وزن یا چاقی دخیل بوده‌اند، اگرچه به نظر می‌رسد تنها تعداد انگشت‌شماری از آن‌ها بازیگران اصلی باشند. ژن‌ها به طرق مختلف در علل چاقی نقش دارند، با تأثیر بر اشتها، حس سیری، متابولیسم، میل به غذا، توزیع چربی بدن و تمایل به استفاده از غذا خوردن به عنوان راهی برای مقابله با استرس.

قدرت تأثیر ژنتیکی بر اختلالات وزن از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است. تحقیقات نشان می‌دهد که برای برخی افراد، ژن‌ها تنها 25 درصد از استعداد اضافه وزن را تشکیل می‌دهند، در حالی که برای برخی دیگر تأثیر ژنتیکی 70 تا 80 درصد است. داشتن یک ایده تقریبی از نقش بزرگی که ژن‌ها در وزن شما ایفا می‌کنند ممکن است برای درمان مشکلات اضافه وزن شما مفید باشد.

 عوامل محیطی

این عوامل شامل هر چیزی در محیط می‌شوند که ما را به خوردن بیش از حد یا ورزش کم می‌رساند. در مجموع، کارشناسان بر این باورند که عوامل محیطی، نیروی محرکه علل چاقی و افزایش چشمگیر آن هستند. تأثیرات محیطی خیلی زود، حتی قبل از تولد شما وارد عمل می‌شود. محققان گاهی اوقات این مواجهه‌های درون رحمی را “برنامه‌ریزی جنینی” می‌نامند. احتمال اضافه وزن نوزادان مادرانی که در دوران بارداری سیگار می‌کشیدند، نسبت به آنهایی که مادرشان سیگار نمی‌کشیدند بیشتر است. همین امر در مورد نوزادانی که از مادرانی که دیابت داشتند نیز صادق است.

محققان بر این باورند که این شرایط ممکن است به نحوی متابولیسم کودک در حال رشد را به گونه‌ای تغییر دهد که در مراحل بعدی زندگی خود را نشان دهد. پس از تولد، نوزادانی که بیش از سه ماه از شیر مادر تغذیه می‌کنند، در دوران نوجوانی در مقایسه با نوزادانی که کمتر از سه ماه از شیر مادر تغذیه می‌کنند، کمتر دچار چاقی می‌شوند.

همچنین عادات دوران کودکی اغلب تا آخر عمر با مردم باقی می‌ماند. بچه‌هایی که نوشابه‌های شیرین می‌نوشند و غذاهای پرکالری و فرآوری‌شده می‌خورند، به طعم این محصولات عادت می‌کنند و در بزرگسالی به خوردن آن‌ها ادامه می‌دهند، که باعث افزایش وزن می‌شود. به همین ترتیب، کودکانی که به جای فعال بودن، تلویزیون تماشا می‌کنند و بازی‌های ویدیویی بازی می‌کنند، ممکن است برای آینده‌ای بی‌تحرک برنامه‌ریزی کنند.

چه مقدار از وزن شما به ژن شما بستگی دارد؟

اگر بیشتر یا همه ویژگی‌های زیر را داشته باشید، احتمالاً ژن‌ها نقش مهمی در چاقی شما دارند:

• شما در طول زندگی خود اضافه وزن داشته‌اید.
• یک یا هر دو والدین شما یا چند تن دیگر از خویشاوندان خونی شما به میزان قابل توجهی اضافه وزن دارند. اگر هر دو والدین شما چاقی داشته باشند، احتمال چاقی شما تا 80 درصد است.
• حتی زمانی که فعالیت بدنی خود را افزایش دهید و ماه‌ها به یک رژیم غذایی کم کالری پایبند باشید، نمی‌توانید وزن کم کنید.

اگر بیشتر یا همه ویژگی‌های زیر را داشته باشید، احتمالاً ژن‌ها برای شما سهم کمتری دارند:

• شما به شدت تحت تاثیر در دسترس بودن غذا هستید.
• شما نسبتاً اضافه وزن دارید، اما با پیروی از یک رژیم غذایی و برنامه ورزشی معقول می‌توانید وزن کم کنید.

چگونه تاثیر ژن چاقی و لاغری را خنثی کنیم؟

اگر پدر و مادرتان هر دو درگیر وزن‌شان بودند، شاید با خود فکر کنید که شما هم همین مشکل را خواهید داشت. چنین چیزی غیرممکن نیست چون حدود 100 نوع ژن وجود دارد که با چاقی در ارتباط هستند. این یعنی ممکن است چیزی بیشتر از صفات ظاهری را از پدر و مادر به ارث ببریم اما خبر خوب اینکه تمام این ژن‌ها ضرورتا غیر قابل تغییر نیستند. برخی از این ژن‌ها که با نام ژن‌های چاقی شناخته می شوند بسته به عادات و محیط می‌توانند تغییر کنند. اما استفاده از گن یکسره قزن دار آرتان می تواند در پیشگیری از چاقی کمک کننده باشد.

مصرف پروتئین

مرغ، تخم مرغ و دیگر غذاهای سرشار از پروتئین کارشان بیشتر از ساخت عضله است. در پژوهشی مشخص شد افرادی که ژن FTO مرتبط با چاقی را دارند با مصرف برنامه غذایی کم کالری دارای 25 درصد پروتئین اشتهایشان پایین می‌آید و کمتر دچار هوس‌های غذایی می‌شوند. پروتئین سیرشان می‌کند و نسبت به دیگر مواد مغذی انرژی بیشتری برای هضم شدن نیاز دارند.

افزایش فعالیت بدنی

پژوهشگران دریافتند سبک زندگی که در آن فعالیت فیزیکی بالا باشد روی ژن‌های FTO (ژن هایی که سبب چاقی می‌شوند) تاثیر می‌گذارد. مردانی که در این تحقیق شرکت کردند به لطف فعالیت فیزیکی بالا توانستند روزانه بیش از 900 کالری بسوزانند.

زود صبحانه خوردن

بدن بر اساس ساعت داخلی خود کار می‌کند به همین دلیل است که وقتی زود از خواب بیدار می‌شوید حس بسیار بدی دارید. این ساعت در تک تک سلول‌های بدن‌تان فعال است و درست مانند عادات خواب روی سوخت و ساز نیز تاثیر دارد. اگر عادت کنید بعد از صبحانه گن اسلیپ قزن دار بند دار بپوشید و بعد شروع به فعالیت های خود کنید، روند چاقی در شما کاهش پیدا خواهد کرد. پژوهش‌ها نشان دادند افراد دارای اضافه وزن با مقدار مشخصی ژن PLIN1 (این ژن با چاقی در ارتباط است) در صورتی که در طول روز زودتر غذای خود را بخورند می‌توانند وزن بیشتری را کم کنند. هرچه زمان استفاده از وعده‌ها زودتر و منظم‌تر باشد نتیجه نیز بهتر می‌شود.

داشتن برنامه غذایی متعادل

انواعی از ژن به نام MC4R هستند که باعث بالا رفتن احتمال چاقی و دیابت نوع 2 در افراد می‌شوند. راه حل این مسئله این است که رژیم غذایی متعادل و سالم داشته باشید چون خطر این ژن‌ها را از بین می‌برد. چنین رژیمی سرشار از روغن زیتون، ماهی، گوشت مرغ، میوه ها، سبزیجات، حبوبات و آجیل‌ها است. فیبر و آنتی اکسیدان موجود در چنین برنامه غذایی با چاقی مقابله می‌کند و سوخت و ساز گلوکز را افزایش می‌دهد.

نوشیدن چای سبز

نوشیدن این چای سبب تقویت فعالیت چندین ژن می‌شود که سوخت و ساز را تنظیم می‌کنند، مانند ژنی که با نام GLUT4 می‌شناسیم. در پژوهشی 12 هفته‌ای موش‌هایی که برنامه غذایی‌شان دارای مقدار بالایی چربی و چای سبز بود نسبت به موش‌هایی که همان برنامه غذایی همراه با آب را داشتند، ژن‌های GLUT4 فعال‌تری در نمونه‌هایشان کشف شد. در انسان‌ها نوشیدن چای سبز نشان داده است که روی بهبود کنترل قند خون تاثیر می‌گذارد. یادتان باشد پژوهشگرانی که روی چای مطالعه می‌کنند معمولا قند و خامه به آن اضافه نمی‌کنند.