طرز نوشتن سفته ضمانت

سفته ضمانت، ابزاری مالی و حقوقی است که افراد و کسب وکارها برای تضمین انجام تعهدات مختلف از آن استفاده می کنند. نحوه صحیح تکمیل آن برای صادرکننده و گیرنده سفته از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا کوچکترین اشتباه می تواند منجر به عواقب حقوقی ناخواسته و حتی سوءاستفاده های جبران ناپذیر شود. به همین دلیل، آگاهی کامل از جزئیات و الزامات قانونی مربوط به سفته ضمانت، برای محافظت از حقوق و جلوگیری از بروز مشکلات آتی ضروری است.

سفته یا فته طلب، یکی از اسناد تجاری پرکاربرد است که بر اساس آن، فرد صادرکننده تعهد می کند مبلغی معین را در زمان مشخص یا به صورت عندالمطالبه به فرد گیرنده پرداخت کند. این سند نه تنها در معاملات تجاری، بلکه در روابط کاری، بانکی و قراردادی نیز به عنوان ابزاری برای ایجاد تضمین مورد استفاده قرار می گیرد. در دنیای امروز، آشنایی با نحوه صحیح تکمیل سفته ضمانت، نه تنها یک مزیت، بلکه یک ضرورت محسوب می شود. بسیاری از افراد بدون آگاهی کافی، اقدام به صدور سفته می کنند و این ناآگاهی زمینه ساز مشکلات پیچیده حقوقی می شود. حفاظت از منافع فردی در مواجهه با این سند، مستلزم شناخت دقیق اجزا و نکات حقوقی مربوط به آن است.

سفته ضمانت چیست و چرا نحوه صحیح نوشتن آن حیاتی است؟

سفته ضمانت به سندی اطلاق می شود که صادرکننده آن، متعهد می شود در صورت عدم انجام یک تعهد خاص، مبلغی را به گیرنده پرداخت کند. این تعهد می تواند شامل حسن انجام کار در یک مجموعه، بازپرداخت یک وام، یا اجرای مفاد یک قرارداد باشد. در حقیقت، سفته ضمانت، نوعی وثیقه غیرنقدی است که گیرنده را در برابر خسارات احتمالی ناشی از عدم انجام تعهد صادرکننده، بیمه می کند.

اهمیت نگارش صحیح سفته ضمانت از آنجا ناشی می شود که این سند، اعتبار حقوقی بالایی دارد و در صورت بروز اختلاف، می تواند مستند اصلی برای پیگیری های قضایی باشد. در بسیاری از مواقع، افراد بدون اطلاع از تمام بخش های سفته و معنای حقوقی هر یک، آن را تکمیل و امضا می کنند. چنین سهل انگاری هایی می تواند به سوءاستفاده از سفته منجر شود، به ویژه اگر عبارات و شرایط مربوط به ضمانت به وضوح و به درستی قید نشده باشند. تفاوت سفته با چک نیز در نحوه اجرا و ضمانت های قانونی آن نهفته است؛ چک عمدتاً برای پرداخت های قطعی صادر می شود، در حالی که سفته می تواند برای تعهدات آتی و ضمانت ها نیز به کار رود.

آگاهی از جزئیات حقوقی و نحوه تکمیل دقیق سفته ضمانت، سپر محافظی است که می تواند افراد را از دردسرهای آتی دور نگه دارد و از پایمال شدن حقوقشان جلوگیری کند.

انواع سفته ضمانت و موارد کاربرد رایج آن

سفته ضمانت بسته به نوع تعهد و ماهیت رابطه بین صادرکننده و گیرنده، انواع مختلفی دارد. درک این تفاوت ها به افراد کمک می کند تا سفته را متناسب با نیاز و شرایط خود تکمیل کنند.

سفته ضمانت کاری (حسن انجام کار)

سفته ضمانت کاری، یکی از رایج ترین انواع سفته ضمانت است که کارفرمایان از کارجویان یا کارمندان خود دریافت می کنند. هدف اصلی این سفته، تضمین حسن انجام وظایف، حفظ اموال شرکت، رعایت اسرار تجاری و پایبندی به تعهدات شغلی است. کارفرمایان با دریافت این سفته، به دنبال ایجاد اطمینان خاطر در مورد وفاداری و مسئولیت پذیری کارمند هستند.

تجربه نشان داده است که با وجود رواج گسترده، سفته ضمانت کاری جایگاه صریح و مستقلی در قانون کار جمهوری اسلامی ایران ندارد. این خلاء قانونی، گاهی اوقات منجر به بروز سوءتفاهم ها و اختلافات حقوقی بین کارفرما و کارمند می شود. از این رو، افراد باید هنگام تکمیل این نوع سفته، نهایت هوشمندی و دقت را به کار گیرند و تمامی نکات حقوقی را رعایت کنند تا از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری شود.

سفته ضمانت وام

دریافت سفته ضمانت وام نیز در فرآیندهای بانکی و وام های شخصی بسیار متداول است. بانک ها و موسسات مالی، برای تضمین بازپرداخت اقساط وام، از متقاضیان سفته ضمانت طلب می کنند. در وام های شخصی نیز، برای اطمینان خاطر وام دهنده از بازگشت سرمایه، سفته ضمانت به عنوان وثیقه به کار می رود. در این موارد، نحوه تکمیل سفته باید به گونه ای باشد که هم تعهد بازپرداخت وام را به صراحت نشان دهد و هم از حقوق صادرکننده در برابر مطالبه های نابهنگام محافظت کند.

سایر موارد کاربرد سفته ضمانت

سفته ضمانت تنها به موارد کاری و وام محدود نمی شود. در قراردادهای اجاره، برای تضمین پرداخت اجاره بها و تخلیه به موقع ملک، از سفته استفاده می شود. در قراردادهای پیمانکاری، برای تضمین حسن اجرای پروژه و پایبندی به زمان بندی، سفته ضمانت می تواند به کار گرفته شود. همچنین در هر نوع تعهد قراردادی که یک طرف نیاز به تضمین از طرف مقابل داشته باشد، سفته ضمانت به عنوان یک ابزار قانونی قابل استفاده است.

اجزای یک برگه سفته: آشنایی با بخش های کلیدی

یک برگه سفته، دارای بخش های مشخصی است که هر یک نقش مهمی در اعتبار و کارکرد حقوقی آن ایفا می کنند. آشنایی با این اجزا، اولین قدم در تکمیل صحیح و ایمن سفته است. اگر به یک برگه سفته خام دقت شود، می توان بخش های زیر را مشاهده کرد:

• مبلغ سفته: این بخش، سقف مبلغی را نشان می دهد که سفته برای آن اعتبار دارد. معمولاً این مبلغ به صورت چاپی در بالای برگه سفته قید شده است.
• محل درج مبلغ به عدد و حروف: فضایی که صادرکننده باید مبلغ دقیق تعهد را هم به عدد و هم به حروف وارد کند. تطابق این دو بخش حیاتی است.
• نام گیرنده وجه: قسمتی برای ثبت نام و نام خانوادگی شخص حقیقی یا نام کامل شخص حقوقی (شرکت یا سازمان) که سفته به نفع او صادر می شود.
• تاریخ صدور سفته: مکانی برای درج روز، ماه و سالی که سفته عملاً نوشته و امضا شده است.
• تاریخ پرداخت سفته (سررسید): این بخش برای تعیین زمانی است که مبلغ سفته باید پرداخت شود. این قسمت در سفته های ضمانت نیازمند دقت فراوان است.
• محل پرداخت سفته: بخشی برای مشخص کردن شهر یا مکانی که پرداخت وجه سفته باید در آنجا صورت گیرد.
• امضا یا مهر صادرکننده: مهم ترین بخش که اعتبار سفته به آن بستگی دارد و باید توسط صادرکننده سفته امضا یا مهر شود.
• سریال سفته: یک شماره سریال منحصر به فرد که در بالای سفته درج شده و برای ردیابی و اعتبار قانونی سفته اهمیت دارد.

درک کارکرد هر یک از این بخش ها، به صادرکننده کمک می کند تا با آگاهی کامل و بدون نگرانی، اقدام به تکمیل سفته کند و از حقوق خود محافظت نماید.

راهنمای گام به گام: تکمیل سفته ضمانت به شیوه ای ایمن و حقوقی

تکمیل سفته ضمانت، فرآیندی مرحله به مرحله است که هر گام آن باید با دقت و وسواس انجام شود تا از بروز هرگونه مشکل حقوقی در آینده جلوگیری گردد. در ادامه، به بررسی این مراحل به صورت تفصیلی می پردازیم.

نکته حیاتی پیش از شروع: هرگز سفته سفید امضا ندهید

یکی از مهمترین اصول در تعامل با سفته ضمانت، این است که هرگز سفته ای را که بخش های اصلی آن (مانند مبلغ، نام گیرنده، و تاریخ) خالی است، امضا نکنید و به هیچ کس ندهید. سفته سفید امضا، به مثابه چک سفید امضا، دریچه ای برای سوءاستفاده های بی پایان است. فردی که سفته را صادر می کند، باید خود به صورت کامل و با آگاهی تمام، تمامی بخش های سفته را تکمیل کند. سپردن سفته ای که فقط امضای صادرکننده را دارد، ریسک بزرگی است که می تواند منجر به مطالبه مبلغی خارج از توافق یا در زمانی نامناسب شود.

گام اول: درج مبلغ سفته با دقت و هوشمندی

مبلغ سفته، هسته اصلی تعهد را تشکیل می دهد. در این بخش، باید مبلغ دقیق تعهد هم به عدد و هم به حروف نوشته شود. نکته حیاتی، تطابق کامل این دو عدد است. اگر بین مبلغ عددی و حروفی تفاوت وجود داشته باشد، معمولاً مبلغ حروفی معتبر تلقی می شود. در اینجا سه نکته کلیدی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود:

1. نحوه نوشتن: مبلغ را ابتدا با دقت به عدد و سپس به حروف در جایگاه های مشخص شده بنویسید. به عنوان مثال، اگر مبلغ یک میلیارد ریال است، باید بنویسید 1,000,000,000 و در بخش حروفی یک میلیارد ریال.
2. مبلغ اسمی و مبلغ تعهد شده: هر برگه سفته دارای یک مبلغ اسمی است که سقف اعتبار آن را نشان می دهد (مثلاً سفته تا مبلغ یک میلیون تومان). مبلغی که شما در سفته می نویسید (مبلغ تعهد شده) نباید از این مبلغ اسمی بیشتر باشد. اگر بیشتر بنویسید، ممکن است تمام سفته باطل نشود، اما مطالبه آن با پیچیدگی های حقوقی مواجه خواهد شد.
3. توصیه حقوقی برای صادرکننده: اگر سفته بابت ضمانت صادر می شود و قرار است پوشش دهنده خسارتی احتمالی باشد، مبلغ را معادل یا کمی کمتر از سقف اسمی سفته بنویسید و تلاش کنید این مبلغ متناسب با میزان واقعی خسارت محتمل باشد، نه یک مبلغ گزاف و غیرمنطقی. نوشتن مبالغ بسیار بالا و نامتعارف، می تواند بعداً در دادگاه مورد تردید قرار گیرد.

گام دوم: نحوه نوشتن نام گیرنده وجه (کلید امنیت شما)

این گام، یکی از مهمترین مراحل برای حفاظت از حقوق صادرکننده است. باید نام گیرنده وجه (فرد یا شرکتی که سفته به نفع او صادر می شود) به صورت دقیق و کامل نوشته شود.

• شخص حقیقی: نام و نام خانوادگی کامل و شماره ملی گیرنده.
• شخص حقوقی: نام کامل شرکت یا سازمان، به همراه شماره ثبت و کد ملی حقوقی.

توصیه اکید حقوقی برای صادرکننده: هرگز بخش نام گیرنده وجه را خالی نگذارید! خالی گذاشتن این بخش، سفته را در وجه حامل می کند. سفته در وجه حامل به این معناست که هر کسی که سفته را در دست داشته باشد، می تواند وجه آن را مطالبه کند و این موضوع ریسک سوءاستفاده و انتقال سفته به اشخاص ناشناس را به شدت افزایش می دهد.

علاوه بر این، مسئله به حواله کرد نیز در این بخش مطرح می شود. معمولاً در سفته ها عبارت به حواله کرد وجود دارد که به گیرنده اجازه می دهد سفته را به شخص دیگری منتقل کند (ظهرنویسی). اگر صادرکننده نمی خواهد سفته قابل انتقال باشد، باید عبارت به حواله کرد را خط بزند و عبارت غیرقابل انتقال را بنویسد. البته این اقدام ممکن است مورد قبول گیرنده سفته واقع نشود، اما از نظر حقوقی حق صادرکننده است.

گام سوم: درج تاریخ در سفته ضمانت (حیاتی ترین بخش)

درج تاریخ در سفته ضمانت، از حساسیت بسیار بالایی برخوردار است و عدم رعایت نکات آن می تواند صادرکننده را در موقعیت بسیار نامطلوبی قرار دهد.

1. تاریخ صدور سفته: این تاریخ، روز، ماه و سالی است که سفته تکمیل و امضا شده است. این بخش باید به صورت دقیق و کامل به حروف و عدد نوشته شود. درج تاریخ صدور، یکی از الزامات قانونی برای اعتبار تجاری سفته است و در صورت عدم درج، سفته اعتبار تجاری خود را از دست داده و به یک سند عادی تبدیل می شود که این امر، فرآیند مطالبه را برای گیرنده دشوارتر می کند.
2. تاریخ پرداخت سفته (سررسید) – حیاتی ترین نکته برای سفته ضمانت:

   در سفته های معمولی، تاریخ پرداخت یا سررسید به معنای روزی است که سفته باید پرداخت شود. اما در سفته های ضمانت، داستان کاملاً متفاوت است.

   توصیه اکید حقوقی برای صادرکننده: در سفته ضمانت، به هیچ عنوان تاریخ سررسید (تاریخ پرداخت) مشخص درج نکنید! اگر تاریخ سررسید مشخصی قید شود، گیرنده سفته می تواند در آن تاریخ، سفته را واخواست کرده و اقدام به مطالبه وجه آن کند، حتی اگر هنوز هیچ تعهدی نقض نشده باشد. این موضوع می تواند به سوءاستفاده منجر شود.

   به جای درج تاریخ مشخص، باید از عبارات جایگزین استفاده شود که هدف ضمانت را نشان دهد. عبارات پیشنهادی عبارتند از:

   • بابت ضمانت انجام کار / قرارداد / وام: این عبارت به صراحت نشان می دهد که سفته صرفاً برای تضمین یک تعهد صادر شده است و تا زمانی که نقض تعهد اثبات نشود، قابل مطالبه نیست. این قوی ترین حالت برای محافظت از صادرکننده است.
   • عندالمطالبه: به این معناست که سفته هر زمان که گیرنده مطالبه کند، قابل پرداخت است. اگرچه این عبارت بهتر از تاریخ مشخص است، اما باز هم می تواند منجر به مطالبه زودهنگام شود. تفاوت حقوقی بین عندالمطالبه و بابت ضمانت در این است که در حالت بابت ضمانت، اثبات نقض تعهد بر عهده گیرنده است و تا زمانی که این اثبات انجام نشود، سفته جنبه مطالبه ای ندارد. اما در عندالمطالبه، گیرنده می تواند صرفاً با مطالبه، اقدام حقوقی را آغاز کند و اثبات هدف ضمانت برای صادرکننده کمی دشوارتر خواهد بود.

گام چهارم: محل پرداخت سفته (اختیاری اما با ملاحظه)

محل پرداخت سفته، مکانی است که وجه سفته باید در آنجا پرداخت شود. طبق قانون تجارت، درج محل پرداخت سفته از الزامات اجباری برای اعتبار سفته نیست. با این حال، در صورت تمایل به درج، می توان نام شهر یا محل مشخصی را در این بخش وارد کرد. اگر محل پرداخت ذکر نشود، محل اقامت صادرکننده به عنوان محل پرداخت تلقی می شود. در سفته های ضمانت، معمولاً اهمیت کمتری دارد که این بخش تکمیل شود، اما در صورت تکمیل، باید نام شهر به دقت نوشته شود.

گام پنجم: امضا یا مهر صادرکننده (رکن اصلی اعتبار)

امضا یا مهر صادرکننده، رکن اصلی اعتبار هر سفته است. بدون امضا یا مهر، سفته هیچ گونه اعتبار قانونی، چه به عنوان سند تجاری و چه به عنوان سند عادی، ندارد. این امضا به منزله تایید نهایی تعهد و قبول مسئولیت توسط صادرکننده است.

• اهمیت امضا: فرد باید با آگاهی کامل و بدون هیچ گونه اجباری، سفته را امضا کند. برخی افراد علاوه بر امضا، اثر انگشت خود را نیز درج می کنند که این کار می تواند به افزایش اعتبار و جلوگیری از انکار امضا کمک کند.
• مهر: در مورد اشخاص حقوقی (شرکت ها)، مهر شرکت به همراه امضای افراد مجاز (مثلاً مدیرعامل یا رئیس هیئت مدیره) ضروری است.

قید علت صدور سفته در پشت (ظهر) سفته: سپر حقوقی شما

یکی از مهمترین و شاید حیاتی ترین اقدامات برای محافظت از حقوق صادرکننده سفته ضمانت، درج صریح علت صدور در پشت (ظهر) سفته است. این اقدام، به مثابه یک سپر حفاظتی عمل می کند و هدف از صدور سفته را به وضوح مشخص می سازد. بدون این قید، سفته ممکن است به عنوان سفته بابت طلب عادی تلقی شده و مطالبه آن برای گیرنده آسان تر شود.

فردی که سفته را صادر می کند، باید در پشت سفته (فضای خالی پشت برگه سفته) یک عبارت دقیق و کامل بنویسد که نشان دهد این سفته صرفاً بابت چه منظوری صادر شده است. این عبارت باید توسط صادرکننده امضا شود و می توان تاریخ آن را نیز قید کرد.

عبارت پیشنهادی جامع برای درج در پشت سفته ضمانت:

این سفته به مبلغ [مبلغ به حروف] ریال، صرفاً جهت ضمانت حسن انجام کار / تعهدات ناشی از قرارداد شماره [شماره قرارداد] مورخ [تاریخ قرارداد] در شرکت [نام شرکت] صادر گردیده و هرگونه مطالبه آن منوط به اثبات عدم انجام تعهد از سوی [نام صادرکننده] در مراجع قضایی ذیصلاح است و تا قبل از آن فاقد اعتبار است. این سفته غیرقابل ظهرنویسی و انتقال به غیر می باشد.

تحلیل عبارت پیشنهادی:

• صرفاً جهت ضمانت…: این عبارت به صراحت ماهیت ضمانتی سفته را مشخص می کند.
• ذکر جزئیات تعهد: مانند حسن انجام کار، تعهدات ناشی از قرارداد شماره [شماره قرارداد] مورخ [تاریخ قرارداد] یا ضمانت بازپرداخت وام [نام بانک/شخص] با شماره تسهیلات [شماره تسهیلات]. هرچه جزئیات بیشتری از تعهد اصلی ذکر شود، سند قوی تر خواهد بود.
• منوط به اثبات عدم انجام تعهد در مراجع قضایی ذیصلاح: این بند، بار اثبات نقض تعهد را بر عهده گیرنده سفته می گذارد و از مطالبه غیرقانونی آن جلوگیری می کند.
• تا قبل از آن فاقد اعتبار است: تأکید بر عدم اعتبار سفته پیش از اثبات نقض تعهد.
• غیرقابل ظهرنویسی و انتقال به غیر می باشد: این بخش اختیاری است و برای جلوگیری از انتقال سفته به اشخاص ثالث کاربرد دارد. اگر گیرنده سفته با این شرط موافق نباشد، ممکن است از پذیرش سفته خودداری کند. اما در صورت توافق، این شرط امنیت صادرکننده را به شدت افزایش می دهد.

نحوه امضای ضامن (در صورت وجود)

اگر فرد دیگری به عنوان ضامن، پشت سفته را امضا می کند، بسیار مهم است که وی نیز عبارت مشخصی را قید کند تا امضای او به عنوان ظهرنویسی (انتقال سفته) تلقی نشود. عبارت مناسب برای ضامن می تواند این باشد: این امضا بابت ضمانت [نام صادرکننده سفته] در انجام تعهدات فوق الذکر است. این قید، مسئولیت ضامن را صرفاً به تعهد اصلی گره می زند و او را در جایگاه یک ظهرنویس عادی قرار نمی دهد.

جنبه های حقوقی حیاتی سفته ضمانت (از منظر صادرکننده)

سفته ضمانت، با وجود سادگی ظاهری، ابعاد حقوقی پیچیده ای دارد که آگاهی از آن ها برای هر صادرکننده ای ضروری است. این جنبه ها، به ویژه برای حمایت از فرد صادرکننده سفته، اهمیت دوچندانی پیدا می کنند.

خیانت در امانت سفته ضمانت

سفته ای که بابت ضمانت به کسی سپرده می شود، در واقع نوعی امانت است. گیرنده سفته، باید آن را صرفاً برای همان هدفی که صادر شده، نگهداری کند. اگر گیرنده سفته، بدون اینکه تعهد اصلی نقض شده باشد، اقدام به مطالبه وجه سفته کند یا سفته را به شخص دیگری انتقال دهد، این عمل می تواند تحت عنوان خیانت در امانت پیگرد قانونی داشته باشد.

• تعریف حقوقی: خیانت در امانت زمانی رخ می دهد که مال امانی (در اینجا سفته) توسط امین (گیرنده سفته) به ضرر مالک (صادرکننده سفته) مورد استفاده یا تصرف قرار گیرد.
• شرایط جرم خیانت در امانت: برای اینکه مطالبه یا انتقال سفته ضمانت، جرم خیانت در امانت محسوب شود، باید سه شرط اصلی وجود داشته باشد:
  1. وجود قرارداد امانت (سفته بابت ضمانت).
  2. عدم نقض تعهد اصلی توسط صادرکننده.
  3. سوءاستفاده گیرنده از سفته (مثلاً مطالبه وجه بدون نقض تعهد).
• مجازات قانونی: طبق قانون، جرم خیانت در امانت مجازات حبس (از شش ماه تا سه سال) به همراه رد مال (بازگرداندن سفته) را در پی دارد.
• نحوه پیگیری حقوقی: صادرکننده سفته می تواند با ارائه شکوائیه به مراجع قضایی، علیه گیرنده ای که اقدام به سوءاستفاده از سفته ضمانت کرده، طرح دعوی خیانت در امانت کند. ارائه مدارک و شواهد (مانند متن قرارداد اصلی که سفته بابت آن داده شده، رسید تحویل سفته با قید ضمانت، و شهادت شهود) برای اثبات این جرم بسیار حیاتی است.

خطرات سفته سفید امضا

همانطور که پیش تر اشاره شد، سپردن سفته ای که تنها امضای صادرکننده را دارد و سایر بخش های آن خالی است، به شدت خطرناک است. سفته سفید امضا، به راحتی قابل تکمیل توسط گیرنده است و می تواند با درج هر مبلغ، نام گیرنده و تاریخ پرداخت، به یک سند بدهکاری مطلق تبدیل شود. در این صورت، اثبات اینکه سفته بابت ضمانت بوده و تکمیل آن بدون رضایت صادرکننده انجام شده، بسیار دشوار و گاهی غیرممکن خواهد بود. مراجع قضایی در بیشتر موارد، سفته ای را که به صورت کامل تکمیل شده باشد، معتبر تلقی می کنند، حتی اگر صادرکننده ادعا کند که آن را سفید امضا کرده است.

اهمیت اخذ رسید، کپی و مستندات

پس از تکمیل سفته ضمانت و پیش از تحویل آن به گیرنده، حتماً باید یک نسخه کپی دقیق و واضح از سفته تکمیل شده تهیه شود. علاوه بر این، گرفتن یک رسید کتبی از گیرنده سفته که در آن به صراحت قید شود: یک برگ سفته به مبلغ [مبلغ به حروف] ریال، به شماره سریال [شماره سریال سفته]، صرفاً بابت ضمانت [عنوان تعهد] از آقای/خانم [نام صادرکننده] دریافت شد، اهمیت فوق العاده ای دارد. این رسید، مستند قوی برای صادرکننده خواهد بود تا در صورت بروز هرگونه اختلاف، ماهیت ضمانتی سفته را اثبات کند.

تکلیف استرداد سفته ضمانت

پس از پایان یافتن تعهد اصلی (مانند اتمام قرارداد کاری، تسویه کامل وام، یا پایان مدت اجاره و انجام تعهدات)، سفته ضمانت باید به صادرکننده بازگردانده شود. این تکلیف قانونی بر عهده گیرنده سفته است. در صورت عدم استرداد سفته، صادرکننده می تواند با ارسال اظهارنامه قضایی به گیرنده، خواستار بازپس گیری سفته شود. اگر گیرنده همچنان از استرداد خودداری کند، صادرکننده می تواند با ارائه دادخواست به مراجع قضایی، تقاضای ابطال سفته و استرداد آن را مطرح نماید. در برخی موارد، عدم استرداد سفته پس از اتمام تعهد نیز می تواند منجر به طرح دعوی خیانت در امانت علیه گیرنده شود.

عدم اعتبار سفته با خط خوردگی یا تغییرات دست کاری شده

سفته یک سند رسمی محسوب می شود و هرگونه خط خوردگی، دست کاری یا تغییر در بخش های اصلی آن (مبلغ، نام گیرنده، تاریخ ها) می تواند اعتبار آن را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. در صورت بروز اشتباه در هنگام تکمیل، بهتر است سفته جدیدی تهیه شود و از هرگونه تغییر یا اصلاح روی سفته موجود خودداری گردد. اگر تغییرات ضروری باشد، باید با امضا و اثر انگشت طرفین در کنار تغییر، تایید شود که این روش نیز ریسک حقوقی خاص خود را دارد و بهتر است از آن اجتناب شود.

نقش شاهد در زمان تکمیل و امضا

اگرچه حضور شاهد برای اعتبار سفته از نظر قانونی الزامی نیست، اما وجود یک یا دو نفر شاهد معتمد در زمان تکمیل و امضای سفته، به ویژه در سفته های ضمانت با مبالغ بالا، می تواند به عنوان یک پشتوانه قوی عمل کند. شهادت این افراد در صورت بروز اختلاف، می تواند در اثبات قصد و نیت طرفین و نحوه تکمیل سفته بسیار کمک کننده باشد. شاهدان می توانند پشت سفته را امضا کرده و عبارت شاهد امضا را قید کنند.

جمع بندی و توصیه نهایی: حفظ هوشمندی در معاملات سفته ای

سفته ضمانت، ابزاری قدرتمند در روابط مالی و حقوقی است که می تواند تضمین کننده تعهدات باشد، اما همانطور که اشاره شد، استفاده از آن نیازمند هوشمندی و دقت فراوان است. رعایت نکات حقوقی و نحوه صحیح تکمیل هر بخش از سفته، نه تنها به پایداری و اعتبار آن می افزاید، بلکه مهم تر از آن، از حقوق صادرکننده در برابر سوءاستفاده های احتمالی محافظت می کند.

به یاد داشته باشید که سفته ای که با آگاهی کامل از مبلغ، نام گیرنده، و به ویژه بدون تاریخ سررسید مشخص و با قید صریح بابت ضمانت در پشت آن تکمیل شده باشد، می تواند سپر محکمی در برابر دعاوی غیرمنصفانه باشد. دریافت رسید تحویل سفته و نگهداری یک کپی از آن، اقدامات تکمیلی و ضروری هستند که هر صادرکننده ای باید به آن ها توجه کند.

تجربه نشان می دهد که در موارد پیچیده یا زمانی که فرد احساس عدم اطمینان می کند، مشورت با یک وکیل یا کارشناس حقوقی مجرب، می تواند از بروز بسیاری از مشکلات حقوقی و مالی در آینده جلوگیری کند. سرمایه گذاری بر روی آگاهی و دانش حقوقی در زمینه اسناد تجاری مانند سفته، به مراتب کم هزینه تر و کم دردسرتر از مواجهه با پیامدهای ناگوار ناشی از ناآگاهی است. همواره در معاملات سفته ای، جانب احتیاط را رعایت کرده و تمامی جوانب را به دقت بسنجید.