چرا مردم خانه‌های تاریخی‌شان را خراب می‌کنند؟

امید ابراهیمی ـ فعال میراث‌فرهنگی و مدیرعامل انجمن دیده‌بان میراث‌ و تمدن کارمانیا ـ در گفت‌وگو با مجله تفریحی زیباروز با اشاره به تخریب‌های سریالی و گسترده خانه‌های تاریخی در کرمان، اظهار کرد: چندی پیش تعدادی خانه تاریخی در کنار بازار و کاروانسرای وکیل و اطراف مسجد ملک تخریب شد. در هفته‌های گذشته هم دو خانه دیگر در نزدیکی باغ (پارک) نشاط کرمان تخریب شدند.

او اظهار کرد: در گذشته بخش‌هایی از کرمان، بافت تاریخی اعلام شده است، که محدوده و حریم هم برای آن مشخص کردند، اما تعدادی از بناهای ارزشمند کرمان، چون در محدوده بافت تاریخی و ثبت نیستند، تخریب می‌شوند. درحالی‌که با حرف‌های بزرگ مثل بزرگترین‌ها، بیشترین‌ها و ثبت جهانی، بناها و آثار شاخص و ارزشمند دیگری را از دست می‌دهیم و این خطرناک است.

این فعال میراث فرهنگی گفت: بسیاری از این آثار که تخریب شده و یا در شرف تخریب هستند، نه واجد ارزش شناخته شده‌اند و نه در محدوده بافت تاریخی هستند و نه اقدام و تلاشی برای ثبت ملی آن‌ها می‌شود. دو خانه‌ای هم که اخیرا از سوی مالکان آن‌ها تخریب شده‌اند، به دوره تاریخی قاجار و اویل پهلوی مربوط می‌شدند که تزئینات و معماری واجد ارزشی داشتند. در نزدیکی آن دو خانۀ تخریب‌شده، خانه‌های تاریخی ارزشمند دیگری وجود دارند که واجد ارزش هستند و اگر به داد آن‌ها نرسیم، به سرنوشت خانه‌های تاریخی تخریب‌شده دچار می‌شوند. فکر می‌کنم بخشی از این اتفاق‌ها به دلیل ناآگاهی مردم رخ می‌دهد و این کم‌کاری از جانب میراث فرهنگی، صدا و سیما و شهرداری بوده است. متاسفانه باید گفت قوانین و ضوابط در کرمان اجرا نمی‌شوند، به‌ویژه قانون حمایت از مرمت و احیای بافت‌های تاریخی که چندسال از تصویب آن می‌گذرد.

ابراهیمی افزود: بسیاری از مالکان خانه‌های تاریخی، ثبت ملک خود را معضل می‌دانند، مثلا روند خانه‌ای که حدود دو هفته پیش تخریب شد، به این شکل بود که ابتدا مالک در و پنجره را جدا کرد، بعد تاق آجری که اصالت و هویت این خانه را نشان می‌داد، تخریب کرد و وقتی دید کسی کاری ندارد و سراغش نیامده است، با لودر کل خانه را تخریب کرد.

مدیرعامل انجمن دیده‌بان میراث‌ و تمدن کرمان گفت: مالکان این خانه‌ها فکر می‌کنند ارزش این بناها پس از تخریب، به واسطه زمین ارزشمندتر می‌شود، درحالی‌که انواع مالیات و عوارض و عقب‌نشینی ملک را درنظر نمی‌گیرند و به آن چند طبقه‌ای که قرار است در آن زمین بسازند، دل خوش کرده‌اند. این درحالی است که اگر به همان خانه‌های ارزشمند، کاربری گردشگری بدهند، نه تنها از معافیت‌های مالیاتی بهره‌مند می‌شوند، دیگر مشمول عقب‌نشینی ملک هم نخواهند شد. ضمن این‌که به ارزش و اعتبار آن بنا اضافه می‌شود و درآمدزایی و اشتغال هم خواهند داشت. مردم در این‌باره ناآگاه هستند و از قوانین دست‌و پاگیر می‌ترسند و خانه‌های تاریخی خود را خراب می‌کنند. لازم است بخش‌های مربوطه در این‌باره بیشتر اطلاع‌رسانی کنند.

ابراهیمی بیان کرد: در بسیاری از کشورها، به فکر جاذبه‌سازی هستند، ولی ما اینجا آثار تاریخی را تخریب می‌کنیم و سیتی‌سنتر می‌سازیم و یا به فکر ساخت هتل در محوطه‌ها و بافت‌های تاریخی هستیم، درحالی‌که می‌توان از بناهای تاریخی موجود با مرمت و احیا و تغییر کاربری استفاده کرد، ضمن این‌که هویت تاریخی شهرها را هم حفظ کرد.

انتهای پیام