بیماری های ماهی قرمز
معرفی بیماری های رایج در ماهی های قرمز + روش درمان
آشنایی با بیماری های ماهی قرمز آکواریوم آکوا و روش های پیشگیری و بعضا درمان آن ها می تواند برای جلوگیری از مرگ و میر این نوع ماهی ها مفید واقع گردد. در ادامه به معرفی بیماری های رایج در ماهی های قرمز و راه های درمان آن ها می پردازیم.
بیماری های ماهی قرمز از نوع محیطی
ماهیان قرمز عمدتا به علت نگهدارى در ظروف نامناسب، تغذیه نادرست و همین طور عدم توجه به عوامل آب شامل میزان اکسیژن آب، دمای آب، اسیدیته آب، آمونیاک (سمی ترین ترکیب موجود در آب می باشد و از متابولیسم بدن ماهی به وجود می آید)، نیتریت ها (بعد از آمونیاک سمی ترین ترکیب آب محسوب می گردند)، نیترات ها و نگهدارى ماهی در مقدار کمی آب در داخل تنگ تلف مى گردند. در ادامه شایع ترین بیماری های مربوط به محیط زندگی ماهی های قرمز را به شما معرفی می کنیم.
خفگی در ماهی های قرمز
عامل خفگی در ، کمبود اکسیژن (زیر 6 میلی گرم در لیتر) می باشد و از علائم و نشانه های این مورد این است که ماهی به سطح آب می آید و تنفس سریع دارد.
راه درمان :
- رعایت فاصله مناسب از منابع حرارتی در آکواریوم ها
- افزایش میزان هوادهی
- کاهش تراکم ماهی
- کاهش دمای آب (خیلی سرد نباشد)
بیماری تغذیه ای از بیماری های ماهی قرمز
عامل به وجود آورنده ی آن نبود غذا و یا جیره غذایی نامتعادل است. از علائم و نشانه های این مورد می توان به بی اشتهایی، فرورفتگی شکم،ساییدگی باله ها، رشد کم همراه با بی حالی اشاره کرد.
راه درمان :
- استفاده از غذای زنده در تغذیه
- استفاده از جیره متعادل و کافی
- افزودن مولتی ویتامین و مواد کمکی به
اسیدی شدن آب باعث بروز بیماری های ماهی قرمز
عامل به وجود آورنده ی این مسئله کاهش (PH) به زیر 6/5 می باشد. از علائم آن عبارتند از :
- شنای غیر طبیعی: به طوری که ماهی در مسیری کوتاه شنا کرده و سپس متوقف می گردد.
- ماهی به سطح آب آمده و هوا را می بلعد و موکوس زیاد در آبشش ترشح می گردد.
- پدید آمدن نقاط سفید و خاکستری در سر ماهی
- سستی و بی حالی ماهی ها
- تنفس سریع
- خونریزی های نقطه ای زیر پوستی در ماهی
راه درمان : کنترل میزان PH آب و بالا بردن آن از طریق افزودن محلول آهک به آب از راه های درمانی برای این مشکل به شمار می روند.
قلیایی شدن آب از عوامل بروز بیماری های ماهی قرمز
عامل به وجود آورنده ی این مسئله بالا رفتن (PH ) به بیش از 8/4 می باشد که علائم آن عبارتند از :
- خوردگی باله ها
- تغییر رنگ قهوه ای در آبشش ها
- نداشتن تعادل
- بروز نقاط سفید خاکستری در اطراف سر ماهی
- موکوس زیاد پوستی
- خونریزی نقطه‌ای زیر پوستی
درمان و رفع مشکل با عوض کردن آب و کنترل PH امکان پذیر خواهد بود.
ضربه
عامل به وجود آورنده ی این مورد ممکن است حمل و نقل غلط ماهی، دستکاری ماهی، برخورد ماهی با اشیا و همچنین استرس حمل و نقل باشد. علائم آن عبارتند از :
- ریزش فلس ها و ماندن در کف آب
- از بین رفتن شعاع باله ها
- تیرگی کامل باله ها
- تیرگی قرنیه جراحت روی بدن
- خونریزی چشمی
- بی اشتهایی
- سستی و بی حالی
راه درمان : کاهش تعداد ماهی در یک ظرف و همین طور افزایش حجم ظرف نگهداری با افزایش آب موجب درمان این بیماری می گردند.
مسمومیت آمونیاکی از بیماری های ماهی قرمز
از عواملی که باعث بروز مسمومیت آمونیاکی می گردند می توان به تغذیه بیش از حد ماهی، تجمع مانده های غذایی در کف ظرف و تجمع مواد دفعی ماهی در ظرف اشاره کرد.
شنای غیر طبیعی، باز بودن دهان و سرپوش آبششی در ماهی، تنفس در سطح آب، پرش ماهی، خوردگی باله، ترشح موکوس زیاد پوستی، سستی و بی حالی از علائم بروز این بیماری می باشند.
راه درمان :
- کاهش میزان PH آب
- تعویض آب
- استفاده از زئولیت در سیستم مداربسته و آکواریوم ها
مسمومیت با دی اکسید کربن
اکسیژن کمتر از 6 میلی گرم در لیتر و دی اکسید کربن بیشتر از 60 میلی گرم در لیتر است ، و از علائم آن می توان به کندی تنفس، به پهلو افتادن ماهی،سستی، بی حالی و بی اشتهایی اشاره نمود.
درمان و رفع مشکل نیز می توانید از استفاده از مواد بافری استفاده کنید.
بیماری های ماهی قرمز و مسمومیت با کلر
این بیماری به علت افزایش میزان کلر به بیش از 0/5 میلی‌گرم در لیتر رخ می دهد و از علائم آن می توان به کمرنگ شدن ماهی، نداشتن تعادل، رنگ پریدگی آبشش ها، گود افتادگی چشم ها و تنفس آهسته در سطح آب اشاره کرد.
درمان و رفع مشکل با تعدیل کردن آب با استفاده از مواد خنثی کننده کلر (تیوسولفات سدیم) ممکن خواهد بود.
بیماری های ماهی قرمز از نوع میکروبی
همراهان مجله ی پزشکی ؛ به غیر از بیماری های یاد شده، گروهی دیگری از بیماری ها توسط عوامل زنده ویروسی، باکتریایی، قارچی و انگلی به وجود می آیند که مشورت با دامپزشک برای درمان این بیماری ها ضروری می باشد.
انواع میکروبی بیماری های ماهی قرمز
- پوسیدگی دم و باله
- آبله پوستی
- تجمع مایعات در بدن یا آب آوردگی شکم
- بیماری چشمی
- بیماری چرخش
- خونریزی پوست
- ایجاد انحنا در دم
- تغییر محوطه دهان
- ایجاد لکه‌های سیاه در دم ماهی
- شنای غیرطبیعی
- کمرنگ شدن پوست
- ریزش فلس ماهی و بلند شدن پوست
- برآمدگی های غیر طبیعی در آبشش
- خونریزی آبشش
- کاهش وزن
- کمی تحرک
- تحلیل شکم و رنگ پریدگی و انحنا در قسمت قدامی ستون مهره ها
- کدورت چشم
- بیرون زدگی چشم ها
- لکه‌های پوستی
از بیماری های شایع در ماهی قرمز می توان به عفونت های باکتریایی، پوسیدگی سر و دم و سوراخ سر اشاره کرد. بیماری های شایع در ماهی ها قرمز نیاز به درمان و مشورت با دامپزشک دارند. ماهی قرمز، ماهی نسبتاً مقاومی است که معمولاً می تواند بیش از ده سال در آکواریوم زندگیکند. البته نمونه هایی یافت شده اند که توانسته اند بیش از ۳۰ سال در آکواریوم های خانگی زندگی کنند! بیماری های شایع در ماهی قرمز می توانند سلامتی ماهی های قرمز را به خطر انداخته و امید به زندگی یا همان طول عمر آن ها را کاهش دهند.
اگرچه ماهی قرمز موجودی نسبتا مقاوم است، اما نسبت به کیفیت بد آب و عوامل محیطی موجود در آکواریوم کاملاً حساس است. بنابراین در اکثر مواقع شرایط نامساعد آکواریوم عامل ایجاد بیماری در این ماهی ها است.
شایع ترین بیماری ها در ماهی های قرمز
در ادامه مقاله به برخی از مهم ترین بیماری های شایع در میان ماهی های قرمز اشاره می کنیم:
عفونت های باکتریایی
طیف گسترده ای از عفونت های باکتریایی وجود دارد که می توانند ماهی قرمز را تحت تأثیر قرار دهند، اما خوشبختانه بیشتر آنها قابل درمان هستند. مهم ترین عفونت های باکتریایی شایع در ماهی قرمز عبارتند از:
بیماری سوراخ سر
بیماری سوراخ سر بیشتر اوقات در گونه های آب شیرین رخ می دهد. این اختلال اغلب به صورت یک نقطه کوچک قرمز یا لکه سیاه شروع شده که به تدریج عمیق تر و بزرگتر می شود. کاملاً مشخص نیست که چه عواملی باعث ایجاد این اختلال می شوند، اما احتمالا عامل اصلی ایجاد آن گونه ای از باکتری های دیپلموناد مانند Hexamita، Octomitus یا Spironucleus است. همچنین کمبودهای تغذیه ای، استرس و شرایط نامناسب آب نیز از عوامل موثر در ایجاد این اختلال هستند. داروهای ضد باکتری حاوی مترونیدازول از مهم ترین داروهای ضد این بیماری است.
پوسیدگی باله و دم
پوسیدگی باله و دم معمولاً در اثر عواملی همچون آکواریوم کثیف و آلوده یا کیفیت بد آب ایجاد می شود. در ابتدای این بیماری، لبه های باله یا دم سفید یا کدر به نظر می رسند. با متوقف شدن بیماری، قسمت های لکه دار باله ها و دم در اثر تخریب بافت شروع به ریزش می کنند.
پوسیدگی باله و دم توسط باکتری های Aeromonas، Vibrio یا Pseudomonas ایجاد می شود. با این حال، این اختلال معمولاً در اثر کیفیت پایین آب، دمای نامناسب آب، ازدحام بیش از حد آکواریوم، تغذیه نادرست و استرس ایجاد می شود. پوسیدگی باله و دم را می توان با مصرف آنتی بیوتیک یا داروی مخصوص پوسیدگی باله درمان کرد. رعایت نکات بهداشتی مانند حفظ کیفیت آب باعث ریشه کن شدن این بیماری خواهد شد
بیماری برآمدگی چشم
بیماری برآمدگی چشم یا اگزوفتالمی باعث تورم و بیرون آمدن چشم ماهی از کره چشم می شود. این اختلال می تواند روی یک یا هر دو چشم تأثیر بگذارد. علامت اصلی آن برآمدگی غیرعادی چشم است. این بیماری می تواند در اثر موارد زیر ایجاد شود:
- کیفیت پایین آب
- ضربه فیزیکی یا آسیب دیدگی چشم (ها)
- ابتلا به عفونت باکتریایی یا عوامل انگلی
همچنین حباب های اکسیژن بیش از حد آب آکواریوم می تواند در پشت چشم تجمع پیدا کرده و باعث برآمدگی آن شوند.
درمان این بیماری به علت ایجاد کننده آن بستگی دارد. در صورت آسیب دیدگی چشم، می توانید با افزودن نمک آکواریوم به آب آن را درمان کنید. همچنین میزان اسیدیته آب بایستی تنظیم شود. اختلالات باکتریایی باید با استفاده از داروهی ضد باکتری مناسب درمان شود.
استسقاء یا دراپسی
این بیماری به دلیل تجمع مایعات در بدن باعث تورم بافت های داخلی ماهی می شود. از جمله علائم این بیماری عبارت اند از:
- بی حالی
- تورم شکم
- کاهش اشتها
- مدفوع غیر عادی
- بیرون زدگی فلس
- تورم و قرمزی مقعد
- انحنای ستون فقرات
- برآمدگی و تورم چشم
- رنگ پریدگی آبشش ها
- شنا کردن نزدیک سطح آب
- ایجاد زخم در امتداد خط جانبی بدن
- ایجاد لکه های قرمز روی باله ها یا پوست
این بیماری به طور کلی توسط باکتری های Aeromonas ایجاد می شود و بیشتر روی ماهی هایی با سیستم ایمنی ضعیف تاثیر می گذارد. سایر علل محرک این اختلال عبارت اند از:
- شوک دمایی
- تغییر محیط
- تغذیه نادرست
- کیفیت پایین آب
- تجمع آمونیاک در آکواریوم
ابتدا باید علت اصلی بیماری تشخیص داده شده و سپس ماهی بیمار قرنطینه شود. سپس ۱ قاشق چایخوری نمک آکواریوم به ازای هر 1 گالن آب به آکواریوم اضافه شود. همواره باید از غذاهای با کیفیت استفاده کنید. در صورت نیاز می توانید از آنتی بیوتیک استفاده کنید.
منبع مقاله: