بهترین زمان سم پاشی درخت بادام
بسیاری از باغداران در طول دوران باغداری خود با آفات و بیماریهای مختلفی رو به رو می شوند که برای کنترل آنها در درجه ی اول سم پاشی را به عنوان بهترین راه کنترلی این آفات و بیماریها دانسته و به کار می گیرند، فارغ از اینکه سم پاشی تنها ترین و بهترین روش کنترل بیماریهای و آفات درختان بادام نیست استفاده از سم نیز اصول و قواعد بسیار مهمی دارد که برای اثر گذاری بیشتر این اصول باید رعایت شود، در این مقاله ضمن اشاره به راه های عملی و اثر گذار غیر از سمپاشی برای کنترل آفات و بیماریها اصول استفاده از سم را در این راستا در باغات بادام مورد بررسی قرار می دهیم.
اصول استفاده از سم در باغ بادام:
همانطور که پیش تر عنوان شد استفاده از سم در باغات بادام اصول و قواعدی دارد که در این بخش به مهمترین اصول سمپاشی باغ بادام خواهیم پرداخت:
استفاده از سموم شیمیایی در باغات بادام یک کار تخصصی و اصولی است، باغداران در درجه ی اول باید بدانند با چه آفت و یا عامل بیمارگری سر و کار دارند و سمی را استفاده نمایند که بتواند آن آفت و یا بیماری را کنترل کند، برای واضح تر شد این قضیه باید چند مثال را برای شما عنوان کنیم.
اگر در زمره باغداران و کشاورزانی هستید،که به انواع نهال پالیز گردو (ژنوتیپ های مقاوم ایرانی و ژنوتیپ گردوی خارجی پیوندی جهادکشاورزی)نیاز دارید،نهالستان پالیز گردو،انواع ارقام نهال گردو پیوندی را در هر مقیاس و با بهترین کیفیت برای شما فراهم می آورد.
به عنوان مثال بیشتر باغداران یک نوع سم آفت کش و یک نوع قارچ کش را می شناسند و برای هر نوع بیماری قارچ کش و برای هر نوع آفتی همان یک نوع آفت کش را مورد استفاده قرار می دهند، این بهترین حالت در مورد برخی از باغداران است چرا که برخی دیگر از باغداران ممکن است تنها یک سم در باغ داشته و همیشه از همان استفاده کنند.
بهتر است بدانید آفات و بیماریهای مختلف سموم خاص خود را دارند که تنها روی آنها موثر است، به عنوان مثال سمی که بر کنه موثر باشد نمی تواند بر شته موثر باشد چرا که کنه حشره نیست اما شته حشره است و یا سم موثر بر بیماری نماتدی نمی تواند بیماری قارچی ریشه و طوقه را درمان کند.
مثال دیگر در مورد نوع سم مورد استفاده به عملکرد سموم بر می گردد، برخی از سموم حفاظتی بوده و برخی دیگر سیستمیک عمل می کنند، شما تا با نوع آفت و شیوه ی تغذیه و محل استقرار آن به خوبی آشنایی نداشته باشید نمی توانید تشخیص دهید که سم سیستمیک بر آن موثر تر است و یا حفاظتی و از این رو نیاز به دریافت مشاره و راهنمایی از افراد کاردان و متخصص خواهید داشت.
مثالهای این چنینی در رابطه با نوع سم موثر و مورد استفاده بسیار زیاد است اما تنها ذکر این نکته کافی است که شما باید با کمک یک کارشناس گیاهپزشک در درجه ی اول نوع دقیق آفت و یا بیماری را مشخص کرده و سپس به توصیه ی ایشان نوع سم موثر و البته ایمن برای جمعیت دشمنان طبیعی آفات و بیماریهای را تهیه کرده و مورد استفاده قرار دهید، کارشناسان فروش در نهالستانها می توانند در این زمینه شما را راهنمایی کرده و یا اینکه کارشناس خبره ای را به شما معرفی کنند.
نکته ی دوم بسیار مهم در مورد سمپاشی باغ بادام زمان صحیح استفاده از سم است، در بسیاری از موارد ما زمانی متوجه آفت و یا بیماری می شویم که جمعیت آن به صورت طغیانی درآمده و در آن زمان سم پاشی خیلی موثر واقع نمی شود، همچنین برخی از آفات و یا بیماریها هستند که اگر زمان طلایی سم پاشی علیه انها را از دست بدهید دیگر قابل کنترل نخواهند بود.
به عنوان مثال سپر داران تنها در دوره ی محدودی بدون سپر بوده و نسبت به سم حساس هستند زمانی که سپر تولید کردند دیگر سمپاشی بر آنها موثر نیست چرا که سپر تولید شده ی آنها جلوی ورد سم به بدن آنها را می گیرد.
بنابراین سم پاشی زمان طلایی دارد و نباید این زمان طلایی از دست برود،برای این که این زمان طلایی در رابطه با سمپاشی را از دست ندهید به شما توصیه می شود با کمک گرفتن از یک کارشناس گیاهپزشک در درجه ی اول آفت و یا بیماری تهدید کننده ی باغ خود را به خوبی بشناسید و پس از شناسایی ایشان با فرآیند پیش آگاهی و یا با پایش مرتب زمان طلایی کنترل را تعیین کنید.
پیش آگاهی در رابطه با برخی آفات و یا بیماریها انجام می شود، به عنوان مثال در مورد بیماری لکه آجری بادام و یا کرم سفید ریشه با توجه به اینکه وجود این دو آفت و بیماری در یک منطقه محرز می شود بنابراین به طور معمول از سیستم پیش آگاهی برای حمله ی آنها به باغ بادام استفاده می شود.
با توجه به شرایط اقلیمی هر منطقه تاریخ مشخصی برای حرکت اسپورهای قارچ لکه آجری بادام روی برگهای بادام و همینطور تاریخ مشخصی برای ظهور حشرات بالغ کرم سفید ریشه در منطقه تعیین می شود و باغداران باید سمپاشی با سموم موثر را در زمان مشخص شده انجام دهند، چنانچه این زمان از دست برود کنترل بیماری و آفت دشوار و هزینه بر تر خواهد شد.
یکی از معضلات مهم در باغداری به ویژه در ایران استفاده ی غیر اصولی و کارشناسی نشده از سموم شیمیایی و آفت کشها است، سموم شیمیایی و آفت کش ها علاوه بر خسارات جبران ناپذیری که بر جمعیت موجودات مفید در خاک و محیط زیست می گذارند و آنها را نابود می کنند بر سلامت ما انسانها نیز تاثیرات مخرب بسیاری دارند.
بسیاری از سموم شیمیایی که سابقا استفاده می شدند و هنوز هم توسط یرخی باغداران نا آگاه مورد استفاده قرار می گیرند در درجه ی اول انتخابی نبوده و بسیاری از آنها همه چیز کش هستند، به این صورت که سم کنه کش تمام کنه های موجود را از بین می برد و ایمنی برای کنه های شکارگر ندارد و با سم حشره کش تمام حشرات را از بین می برد و هیچ ایمنی برای حشرات دشمنان طبیعی آفات مانند کفش دوزکها، بالتوریها و بسیاری پارازیتوئیدها مانند زنبور پارازیتوئید شته ندارد.
از بین بردن جمعیت دشمنان طبیعی آفات سبب شده است که این آفات بتوانند به مرور زمان حالت طغیانی پیدا کنند و با هیچ سم پاشی قابل کنترل نباشند، در واقع استفاده ی غیر اصولی از سموم غیر مجاز این خسارت زیست محیطی بزرگ را به بار آورده است.
خسارت دوم استفاده از سموم غیر مجاز این است که این سموم معمولا فسفره بوده و بر سیستم عصبی آفت تاثیر گذار است، سموم فسفره همانطور که بر سیستم عصبی آفت اثر گذار است باقی مانده ی آن روی میوه و سبزیجات می تواند بر سیستم عصبی انسان نیز تاثیر گذار باشد و بسیاری از اختلالات روحی و روانی که این روزها مردم با آن دست و پنجه نرم می کنند به استفاده از این سموم غیر مجاز در کشاورزی بر می گردد.
بنابراین از کشاورزان باغداران خواهشمندیم تحت هیچ شرایطی حتی اگر به شما گفته می شود این سموم قدرت اثر بیشتری دارند و حتی به واسطه ی ارزان تر بودن این سموم آنها را خریداری نفرمایید، در نظر داشته باشید که خسارت استفاده از این سموم در آخر گریبان خود و خانواده ی خود شما را نیز خواهد گرفت و حتی می تواند در بلند مدت سبب طغیان همان آفت در باغ شما شود و به جایی برسد که با هیچ سمی قابل کنترل نباشد.
با توجه به اصول سم پاشی که در باغ بادام به آنها اشاره شد و اهمیت این اصول باید بدانید که کنترل آفات و بیماریها در باغ بادام تنها منوط به استفاده از سموم نبوده و در علم کشاورزی امروزه سم پاشی آخرین راهکار پیشنهادی برای کنترل آفات و بیماریها است چرا که تاثیرات مخرب استفاده از سم بسیار بیشتر از فواید آن است، در دانش کشاورزی امرز کنترل آفات و بیماریها در قالب برنامه ی مدیریت تلفیقی آفات و بیماریها که به اختصار به آن IPM گفته می شود اجرا خواهد شد.
مدیریت تلفیقی آفات و بیماریها در باغ بادام:
مدیریت تلفیقی آفات به مجموعه ای از اقدامات به زراعی به همراه سم پاشی در صورت نیاز گفته می شود ک در مصرف سموم صرفه جویی کرده و هدف آن استفاده کمتر از سموم شیمایی و علف کشها است.
در این بخش مهمترین اقدامات در راستای اجرای مدیریت تلفیقی آفات را به شما آموزش می دهیم.
در زمان باید سعی کنید ارقامی را اتخاب کنید که بیشترین مقاومت را نسبت به آفات و بیماریها از خود نشان می دهند، امروزه نهالستانها برای افزایش مقاومت ارقام به آفات و بیماریها از روش پیوند زدن بر پایه ی ارقام بومی ومقاوم مانند نهال بادام تلخ برای تکثیر نهال استفاده می کنند، با این کار مقاومت نهال به درگیر شدن به آفات و بیماریها را افزایش خواهند داد.
ارقامی مانند نهال بادام آذر خوشه ای و یا نهال بادام تونو و بسیاری از ارقام غیر بومی و تجاری تنها با پیوند خوردتن بر پایه ی ارقام بومی ومقاومی مانند نهال بادام تلخ است که می توانند مقاومت کافی در برابر آفات و بیماریها به دست آورند.
نکته ی دیگری که در زمان خرید نهال بادامباید در نظر داشته باشید علاوه بر خرید نهال مقاوم، خرید نهال بدام سالم و گواهی شده است، در نظر داشته باشید بخش اعظمی از آفات و بیماریها با نهال آلوده وارد باغ می شوند و خوب است بدانید آفت و یا بیماری که با نهال آلوده وارد باغ می شود بسیار سخت تر از آفت و یا بیماری که بعدا باغ را آلوده می کند کنترل می شود و یا حتی ممکن است قابل کنترل نباشد.
صدور گواهی، مقاوم بودن و همینطور روش تکثیر پیوند ممکن است مقداری در تاثیر گذار بوده و این گونه نهالها گرانتر از نهالهای بدون گواهی و با مقاومت کم باشند و همین امر می تواند باغداران را ترغیب به خرید نهال بادام غیر استاندارد کند اما بهتر است خطرات استاده از این نهالها را در نظر داشته باشید و در این زمینه صرفه جویی نکنید.
یکی از مهمترین عوامل در حمله و طغیانی شدن آفات و بیماریها ضعف درختان بادام است، ضعف درختان بادام می تواند ژنتیکی باشد که با خرید نهال مقاوم بر طرف می شود و هم می تواند اکتسابی باشد به این معنا که باغدار با عدم توجه کافی به آبیاری و تغذیه ی درختان بادام مانع از بروز ژن مقاومت در درختان خود می شود.
تنش آبی و تغذیه ای فاکتور بسیار مهمی است که می تواند خسارت آفات و بیماریها بر درختان بادام را تشدید کند، به عنوان مثال ضعف تغذیه ای و آبیاری سبب کاهش فشار شیره ی آوندی می شود و این کاهش در فشار آوندی تغذیه ی آفات مکنده ای مانند شته ها و کنه ها را تسهیل می کند در صورتی که اگر فشار آوندی بالا باشد در پروب کردن آفت و تشخیص اینکه آیا این میزبان برای استقرار مناسب است با خیر این درخت قوی رد شده و آفت روی درختان دیگر مهاجرت خواهد کرد.
یا به عنوان مثال استفاده از عنصر غذایی پتاسیم می تواند منجر به افزایش مقاومت بادام در برابر بیمارگرهای گیاهی شود و بنابراین گنجاندن این عنصر به مقدار کافی در برنامه ی غذایی درخت بادام می تواند به کاهش خسارت بیمارگرهایی مانند شانکرهای باکتریایی و یا لکه آجری بادام که عامل قارچی دارد کمک کند.
-
هرس شاخه های آلوده و از بین بردن آنها:
کار دیگری که باغداران در راستای مدیریت تلفیقی آفات می توانند انجام دهند این است که به صورت مستمر در باغ پرسه بزنند و درختان خود را به صورت مداوم تحت نظر داشته باشند و به محض مشاهده ی تک درخت و یا تک شاخه ی آلوده آفت و بیماری را در همان تک درخت به صورت هرس شاخه ی آلوده و یا در صورت نیاز استفاده موضعی از سم روی همان یک درخت کنترل کنند.
نکته ی بسیار مهمی که در مورد هرس شاخه های آلوده وجود دارد این است که شاخه های آلوده را حتی برای یک ساعت نباید در کنار باغ تلنبار کنید، این شاخه های آلوده می توانند آلودگی خود را به کل باغ سرایت دهند و بنابراین باید فورا سوزانده شوند.
در ضمن در هرس شاخه های آلوده توجه داشته باشید که در هر زمان از فصل که شاخه آلوده را شناسایی کردید باید آن را هرس کنید مگر در اوقات بارانی سال، باران خود می تواند به گسترش بیماریهایی که با آب منتقل می شومد مانند بیماریهای قارچی و باکتریایی دامن بزند، بنابراین در صورتی که قرار است بارندگی رخ دهد و یا اینکه بارندگی به تازگی رخ داده و هنوز شاخ و برگ درختان خیس هستند به هیچ عنوان اقدام به هرس شاخه های آلوده نکنید.
در باغات کشورهای پیشرفته دنیا رها سازی دستی دشمنان طبیعی در مواردی که نیاز به آن احساس شود انجام شود و این یکی از پبایه های اصلی مدیریت تلفیقی آفات است اما باید بدانید شما اگر تنها از مصرف بی رویه ی سموماجتناب کنید به نوعی از جمعیت دشمنان طبیعی حمایت کرده و به کنترل آفات و بیماریها و البته رشد و باردهی بهتر درختان بادام خود کمک کرده اید.
با توجه به نکات ذکر شده در بالا باید این اطمینان را به شما بدهیم چنانچه تکات مهم در مدیریت تلفیقی آفات را اجرا کنید در بیشتر موارد نیازی به سم پاشی نخواهید داشت اما در صورتی که بر اساس پایش و یا پیش آگاهی انجام شده نیاز به انجام سمپاشی داشتید توصیه می شود با مشورت گرفتن از کارشناسان متخصص سم مناسب را تهیه کرده و در زمان مناسب و به میزان مناسب مورد استفاده قرار دهید.
کلام آخر:
همانطور که دیدید تنها با اجرای اصول مدیریت تلفیقی آفات شما از اجرای سم پاشی و هزینه کردن برای آن بی نیاز می شوید اما در صورتی که نیاز به سم پاشی داشته باشید نباید تنها به دلیل قیمت کمتر برخی از سموم از سموم غیر مجاز استفاده کنید و بهتر است برنامه ی سمپاشی را با یک کارشناس گیاهپزشک تعیین کرده و طبق اصول مهم ذکر شده در سم پاشی باغ بادام سم پاشی را انجام دهید.