تصویر مسحور کننده جدید جیمز وب از سحابی حلقه

تقریبا در فاصله‌ی ۲۲۰۰ سال نوری از جایی که شما نشسته‌اید، بقایای یک ستاره‌ی در حال مرگ قرار دارد که ساختاری معروف به سحابی حلقه را تشکیل داده است.

در روز دوشنبه(۲۱ اوت)، دانشمندان اعلام کردند که تلسکوپ فضایی جیمز وب بار دیگر با آن مواجه شده است و نمای زیبای جدیدی از این هاله‌ی کیهانی نمادین ارائه کرده است.

راجر وسون(Roger Wesson) از دانشگاه کاردیف می‌گوید: هنگامی که ما برای اولین بار تصاویر را دیدیم، از میزان جزئیات موجود در آنها شگفت زده شدیم. حلقه‌ی درخشانی که نام این سحابی از روی آن انتخاب شده، از حدود ۲۰ هزار توده‌ی منفرد گاز هیدروژن مولکولی متراکم تشکیل شده که هر یک از جرمی نزدیک به جرم زمین دارد.

نباید این تصویر را با یکی از اولین تصاویر جیمزوب یعنی سحابی حلقه‌ی جنوبی، اشتباه گرفت. سحابی حلقه که به عنوان مسیه ۵۷ نیز شناخته می‌شود، یکی از بزرگترین نمونه‌های سحابی سیاره‌ای است که تاکنون در اختیار داشته‌ایم. با این حال، ممکن است کسی استدلال کند که «سحابی سیاره‌ای» یک اصطلاح گمراه کننده برای این اجرام است. زیرا آنها در واقع ارتباطی به سیارات ندارند. سحابی‌های سیاره‌ای اساسا مناطقی از گاز و غبار کیهانی هستند که از پوسته‌های بیرونی ستارگان در حال مرگ تشکیل شده‌اند.

وسون می‌گوید: زمانی تصور می‌شد که سحابی‌های سیاره‌ای اجرام ساده و مدور با یک ستاره در حال مرگ در مرکز هستند. آنها به دلیل ظاهر کرکی و سیاره مانند خود اینگونه نامگذاری شدند. تنها چند هزار سال پیش، این ستاره یک غول سرخ بوده که در حال از دست دادن بخش عمده‌ی جرم خود بوده است. به عنوان آخرین وداع، هسته‌ی داغ آن اکنون گازها را یونیزه یا گرم می‌کند و سحابی با انتشار تشعشات رنگارنگ نور به این پدیده واکنش نشان می‌دهد.

جیمز وب چه چیزی پیدا کرد؟

آژانس فضایی اروپا توضیح می‌دهد که در این تصویر جدید، ما تقریبا مستقیما به پایین یکی از قطب‌های سازه خیره می‌شویم. به خاطر داشته باشید که در واقعیت، این صحنه سه بُعدی است. بنابراین در مرکز این سحابی، که آژانس فضایی اروپا آن را به یک «دونات درهم‌ریخته» تشبیه می‌کند، یک تُن مواد با چگالی کمتر قرار دارد.

در وسط کل ساختار، ستاره‌ای در راه رسیدن به سرنوشت نهایی خود قرار دارد و به زودی به یک کوتوله‌ی سفید تبدیل می‌شود که به عنوان ستاره مرده نیز شناخته می‌شود. کوتوله‌های سفید این نام تلخ را از آن خود می‌کنند زیرا نشان‌دهنده‌ی مرحله نهایی تکامل آن‌ها است.

در حالی که فرآیند مرگ ستاره‌ای در حال وقوع است، به نظر می رسد که ستاره‌ی در حال مرگ، به نوعی پوسته‌های گازی بیرونی خود را پس می‌زند که همان چیزی است که باعث ایجاد بخش پر جنب و جوش حلقه‌ی این سحابی می‌شود که در تصویر جدید جیمز وب قابل رویت است.

تصاویر جدید وب از سحابی حلقه

بر اساس بیانیه آژانس فضایی اروپا، جیمز وب با پیشرفته‌ترین ابزارهای خود یعنی حسگرهای مادون قرمز، موفق شد تصاویری را به دست آورد که «وضوح فضایی و حساسیت طیفی بی‌سابقه‌ای» را ارائه می‌کند. این بدان معناست که تلسکوپ جیمز وب، که حدود یک میلیون مایل(۱.۶ میلیون کیلومتر) از زمین فاصله دارد، توانسته جزئیاتی را در مورد ساختار پیچیده‌ی سحابی حلقه که دانشمندان قبلا آن را مشاهده نکرده بودند، آشکار کند.

به عنوان مثال، جیمز وب با ثبت طول موج‌های نور مادون قرمز ساطع شده از سحابی، که به عنوان طول موج‌های نور نامرئی برای چشم انسان شناخته می‌شود، اطلاعاتی را در مورد ساختار رشته‌ی حلقه داخلی و همچنین تقریبا ۱۰ «قوس» متحدالمرکز در مناطق بیرونی این پدیده فاش کرد. این مشخصه‌ها در واقع غافلگیرکننده بودند.

وسون می‌گوید: این کمان‌ها باید تقریبا هر ۲۸۰ سال یک بار زمانی که ستاره‌ی مرکزی لایه‌های بیرونی خود را پس می‌زند، شکل گرفته باشند.

ابرقدرت‌های جیمز وب

این یافته‌ها به خوبی تاکید می‌کنند که وعده‌ی این تلسکوپ که زمانی رویایی بلندپروازانه بود، کاملا محقق شده است.

به طور خلاصه، وظیفه‌ی جیمز وب این است که چیزهایی را در جهان که در ناحیه فروسرخ طیف الکترومغناطیسی می‌درخشند به ما نشان دهد. چیزهایی بسیار فراتر از ظرفیت چشم غیر مسلح ما و در واقع فراتر از برخی از قدرتمندترین ابزارهای ما.

وسون گفت: ما متوجه شدیم که مشاهدات وب درک ارزشمندی برای ما به ارمغان می‌آورد، زیرا سحابی حلقه به خوبی در میدان دید ابزارهای دوربین مادون قرمز نزدیک (NIRCam) وب و ابزار مادون قرمز میانی(MIRI) آن قرار می‌گیرد.

این اولین باری نیست که جیمز وب نگاه آینه‌های طلایی شش ضلعی خود را به سمت سحابی حلقه معطوف می‌کند. به تازگی، این تلسکوپ از این بخش کوچک جهان با وضوح بالا تصویربرداری کرد و دانشمندان فیلترهای سبز و بنفش مسحورکننده‌ای به آن اضافه کردند تا صحنه‌ی بسیار باشکوهی را برای تحسین ما ایجاد کنند.

چنین تصویربرداری همچنین به کارشناسان کمک کرد تا در مورد جزئیات پیچیده‌ی سحابی اطلاعات بیشتری کسب کنند.

وسون می‌گوید که سوال بزرگی که از این مشاهدات جدید جیم وب به وجود آمده است این است که چگونه یک ستاره‌ی قدیمی و کروی شکل موفق به تشکیل یک سحابی به این زیبایی شده است. تنها زمان پاسخ این سوال را با خود به همراه خواهد آورد و جیمز وب مطمئا با دست پر از راه می‌رسد.

۵۸۵۸