با این روش از درست بودن نت های ساز

نت خوانی پیانو | آموزش نت خوانی در پنج گام آسان

آشنایی با جنس کلاویه پیانو نت خوانی پیانو بخش پایه ایی برای یادگیری ساز پیانو است. هنرجویان پیانو قبل از هر چیز باید آموزش نت خوانی را برای دست راست و چپ و خواندن نت در کلید های سل و فا را یاد بگیرند تا برای نواختن نت ها و تمرین ها از آن استفاده کنند. در این مطلب در 5 گام ساده به آموزش نت خوانی پیانو برای علاقه مندان و هنرجویان مبتدی پیانو می پردازیم. برای یادگیری سایر نکات تئوری موسیقی به صفحه آموزش تئوری موسیقی با پیانو آکوستیک مراجعه کنید.

قدم اول: نت خوانی پیانو برای دست راست

ابتدا از دست راست شروع می کنیم. دست راست که در پیانو معمولا ملودی می نوازد با کلید سل سرو کار دارد. باید مکان قرار گرفتن نت ها رو خطوط حامل را یاد بگیرید. قبل از هر چیز باید یاد بگیرید که نت های موسیقی شامل هفت نت دو ر می فا سل لا سی است که نماد های انگلیسی این نت ها به تر تیب C D E F G A B است. برای اینکه نشان دادن نت ها راحت تر باشد از علایم انگلیسی آن ها استفاده میشود که کاربرد بین المللی دارد. بنابرین علائم انگلیسی نت ها را به خاطر بسپارید.

برای این منظور از دو کلمه FACE و EGBDF کمک می گیریم. دقت کنید کلمه اول، نام نت های بین خطوط حامل و کلمه دوم، نام نت ها بر روی خطوط حامل را مشخص می کند.به شکل زیر توجه نمایید.

پس در قدم اول به سراغ نت هایی که در بین خطوط هستند می رویم و کلمه FACE را به خوبی به خاطر می سپاریم. و در ادامه نت هایی که بر روی خطوط هستند یعنی کلمه EGBDF را به راحتی به خاطر می سپاریم.

قدم دوم: خواندن نام نت ها هنگام نواختن پیانو

هنگام نواختن پیانو در ابتدای آموزش پیانو، نام نت ها را بر روی آن ها بنویسید و در هنگام نواختن آن ها را بخوانید.این تکنیک برای نت خوانی پیانو بسیار لازم است و در ابتدای آموزش به سرعت شمارا پیشرفت می دهد.فقط باید توجه کنید که به این کارعادت نکنید و پس از مدتی که صدای نت ها و جایگاه آن ها را یاد گرفتید این روند را متوقف نمایید.به این نکته هم باید توجه کنید که حتما نام نت ها را هم به صورت فارسی و هم به صورت لاتین آن ها بنویسید که این کار باعث می شود به مرور زمان بدانید مثلا نت ر همان D و نت سی همان B است و همینطور بقیه نت ها مشخص می شوند.

مقاله پیشنهادی: آشنایی با تعداد کلاویه پیانو

قدم سوم:آموزش نت خوانی پیانو برای دست چپ و کلید فا

شما باید بدانید که برای آکورد گرفتن باید به سراغ کلید باس یعنی کلید فا که با دست چپ کار می کند برروید. بعد از اینکه نت خوانی پیانو در دست راست را به صورت کامل یاد گرفتید به سراغ دست چپ می رویم. تا ایینجا با روش های گفته شده و نواختن چند قطعه ساده با این روش ها دست راست شما به صورت خودکار به نت ها عادت کرده و آموزش نت خوانی در دست چپ به شما کمک می کند که به راحتی بتوانید قطعات مشهور پیانو را به راحتی بنوازید.

همانطور که برای دست راست و کلید سل نام نت ها را در بین خطوط و روی خطوط حامل یاد گرفتید برای دست چپ نیز باید ابتدا نام نت ها را یاد بگیرید.برای دست چپ کلید فا را به کار می بریم ونام نت ها در بین خطوط ACEGB و نام نت ها بر روی خطوط GBDFA می باشند.

حال که نام نت ها در کلید فا به خوبی یاد گرفتید برای نواختن قطعاتی که کلید فا دارند نیز باید نام نت ها را مانند کلید سل بر روی نت ها بنویسید. ابتدا با قطعات ساده شروع کنید. اگر برای شما کمی سخت بود این یک موضوع کاملا طبیعی است.برای ایینکه به خوبی پیشرفت کنید ابتدا با دست راست نت های کلید سل را بنوازید بعد از ایینکه کاملا بدون مشکل نواختید حال سراغ دست چپ رفته و نت های روی کلید فا را نیز بنوازید.در مرحله آخر می توانید قطعه را با هر دو دست با سرعت بسیار پایین اجرا نمایید.

قدم چهارم: یادگیری نت ها از طریق شماره گذاری انگشتان

قدم چهارم یادگیری از طریق اعدادی است که بر روی انگشتان قرار می گیرد.در پیانو برای انگشتان دست راست و دست چپ اعداد یک تا پنج را شماره گزاری می کنند که از طریق شکل زیر مشخص است.

روش دیگری که پیشنهاد می کنیم نوشتن شماره انگشت ها بر روی نت ها است.به عنوان مثال اگر با انگشت 1 دست راست می خواهید نت دو یا C را بزنید بر روی نت دو عدد 1 را بنویسید. این روش نیز مانند روش های گفته شده به شما در ابتدای مسیر نت خوانی پیانو بسیار کمک می کند تا علاوه بر ایینکه با صدای نت ها آشنا می شوید بدون نگاه کردن به انگشتان خود آن ها را بنوازید. نکته مهم این است که چند قطعه داشته باشید که فقط با همین 5 انگشت نواخته شود

پس از اینکه برای مدتی با این روش ها تمرین کردید سعی کنید نام نت ها را پاک کنید و به صورت آزمایشی برای خود بخوانید و بنوازید.

شماره انگشتان و نام نت ها روی کلاویه پیانو

حال باید بدانید که شماره انگشتان در ابتدا برای کدام نت ها هستند.ابتدا از دست راست شروع می کنیم. پیانو از 8 اکتاو تشکیل شده و اولین نت هر اکتاو نت دو یا C می باشد پس اولین نت دست راست نت C است که با انگشت شصت دست راست نواخته می شود.نت بعدی نت D است که انگشت دوم دست راست و همینطور اکتاو بعدی C5 و … .

اگر شما قصد یادگیری سازهای دیگر غیر از پیانو را دارید نیز این مطلب به خوبی می تواند به شما کمک کند که برای نت خوانی در سازهای دیگر و آموزش موسیقی نیز پیشرفت کنید.به عنوان مثال برای نت خوانی گیتار شما فقط با کلید سل سرو کار دارید یعنی می توانید در ابتدا نام نت ها را بر روی آن نوشته و بنوازید و پس از مدتی آن ها را پاک کنید.

نکاتی کوچک اما مهم در تمرین سودمند ساز

به حتم بیت معروف” چون گذارد خشت اول بر زمین معمار کج ، گر رساند بر فلک ، باشد همان دیوار کج ” از صائب تبریزی را شنیده اید که اهمیت قدم درست و برنامه ریزی شده از همان ابتدا را در یک بیت نشان می دهد .

اگر بخواهیم این بیت طلایی را به گونه ای با موسیقی ارتباط دهیم ، می شود اینگونه نتیجه گرفت که عادت های درست در اجرای موسیقی از همان ابتدا و با تمرین و البته درکنار مدرس کاربلد، امکان پذیر است . منظور از عادت های درست همان خشت اول است که مدرس از همان آغاز باید هنرجوی خود را ملزم به درست گذاشتن آن نماید و پس از آن، این هنرجوست که در چهار دیواری اتاق تمرین خود زمان های تعیین کننده ای را در مسیر نوازنده شدن سپری می کند . ثانیه ها و دقیقه هایی که در صورت استفاده بجا و مفید، نقش مهمی را در به هدف رسیدن هنرجو ایفا خواهد کرد.

در این مقاله به کمک دکتر رابین کِی دِوِریش ( Dr Robin Kay Deverich) ویولونیست ، محقق و فارغ التحصیل رشته دکترای موسیقی از دانشگاه کالیفورنیا طی مقاله ای ، راه های درستِ تمرین را که حاصل سالها تجربۀ شخصی ایشان بوده، برای شما بازگو می نماییم:

” آیا جزو آن گروه از هنرجوهایی هستید که زمان کافی برای تمرین گذاشته اید و پیشرفتی را در روند نوازندگی خود احساس نمی کنید ؟ خوب ، متاسفانه باید یادآوری کرد که تمرین، همه وقت ممکن است به نتیجه نرسد و در عوض تمرین نادرست منتهی به نتیجۀ ضعیف و یک اجرای گوش خراش می گردد .

حال با این هدف که شاید این توصیه های به نظر ساده و کاملاً تجربی ، جهت استفادۀ بهینه از انرژی و زمان صرف شده ، تلنگری به شما وارد سازد ، نظرتان را به آن جلب میکنیم :

زمان تمرین

بدن انسان مطابق با ساعت بیولوژیکی خاصِ خود ، در بازۀ زمانی معین از تمام لحاظ آماده و سرحال تر است و این یعنی هنگامیکه منحنی انرژی شخص در اوج خود قرار دارد.حال ان زمان میتواند صبح اول وقت ، عصرگاهان یا به هنگام شب،باشد که این ویژگی منحصر به هر فرد میباشد و بهترین زمان جهت تمرین ساز است . اگر جزو گروهی هستید که خستگی زود به سراغتان می آید ، پیشنهاد میگردد تا زمان تمرین را به ساعتهای کمتر و تعداد بیشتر (به جای تمرین در مدت زمان طولانی ، برای نمونه یک ساعت تمرین را به دو تا نیم ساعت یا مشابه آن) تقسیم نمایید. به هر حال این بستگی به خود هنرجو دارد و هرزمانی را که انتخاب می کنید ، ثبات در اجرای آن و تمرین در زمان انتخاب شده در هر روز ، حداقل 5 یا 6 روز در هفته از ملزومات موفقیت در نوازندگی است.

محل تمرین

مکانی را انتخاب نمایید که در سکوت کامل و بدون وجود هر عامل مزاحم و برهم زنندۀ تمرکز باشد. تکنولوژی را از خود دور کنید و به سان گذشته های دور در آرامش تمرین کنید . تلویزیون را خاموش کنید ، اینترنت را قطع کنید و تلفن همراه را در حالت بی صدا ( یا حتی خارج از اتاق) قرار دهید و اجازه بدهید منشی تلفنی و صندوق صوتی تماس های شما را پاسخ دهند .

لوازم جانبی

پیش از آغازبه استفاده از ثانیه به ثانیه از زمان تمرین ، همه وسایل مورد نیاز را در دسترس خود قرار دهید . کتاب ، مداد ، دفتر و کاغذ نت ، پوپیتر و . .. عدم وجود هرکدام از این اقلام و خارج شدن از اتاق و به دنبال آن برهم خوردن تمرکز و از فضای موسیقی بیرون آمدن ، امکان حتی برهم خوردن جلسه تمرین را به دنبال خواهد داشت.

آرامش فیزیکی و فکری

نوشیدن آب ، میان وعده های سالم جهت بالا بردن قند خون، استفاده از سرویس بهداشتی پیش از شروع و اقدام به تمرین پس از آمادگی کامل فیزیکی و در کمال راحتی و آرامش ، این مراحل کمک شایانی جهت تمرکز روی قدم به قدم تمرین می کند.( برای نمونه در ساده ترین حالت، مجبور به توقف تمرین برای نوشیدن آب و . . . نیستید .)

نواختن ساز یک فعالیت کاملا پویا و پرانرژی است و نیاز به قدرت بدنی و انرژی دارد و توصیه بر این است که هیچ گاه در شرایط خستگی و بی حالی اقدام به نواختن نکنید زیرا می تواند باعث ایجاد عادت های نادرست گردد .

کیفیت تمرین

اینکه روزانه چقدر تمرین می کنید اهمیت دارد ، ولی اینکه در این مدت زمان به کدامین هدف خود می رسید ، دارای اهمیت  بیشتری است .اینکه طبق برنامه از پیش تنظیم شده تمرین کنید ، ایده آل است. اما اگر روزانه طبق عادت قطعاتی را چندباره و در حال سیر کردن در رویا و غرق درافکار روزانه  می نوازید ، تمرین نکنید بهتر است !  تقویت اشتباه و عادت های نادرست چه با برنامه و چه بی هدف ، تنها زمان نداشتن تمرکز به وجود می آیند.

مواردی که در بالاقید گردید ، همگی به آمادگی پیش از تمرین اشاره داشت . اینک به مواردی که هنگام اجرا و تمرین در نوازندگی باید در نظر داشت می پردازیم:

گرم کردن :

هر بار پیش از تمرین ، همانند ماشینی که قبل از حرکت احتیاج به گرم شدن دارد، باید انگشتان و دستان خود را با گام نوازی و نواختن تریل و آرپژ، آماده نمایید .

تمرین هدفمند :

همواره پیش از آغازتمرین ، قصد و هدف خود از آن جلسه را مشخص کنید، از خود بپرسید که این بار روی تقویت کدام قابلیت و توانایی تمرکز کنید ؟ قرار بر آماده نمودن قطعه ای از موتزارت یا چهار مضرابی از استاد صبا دارید ؟ یا هدف ، یادگیری و تمرین اتودی جدید یا رفع اشکال قطعات می باشد؟در حین نواختن و تمرین نیز به صدای سونوریتۀ ساز و خارج نزدن توجه نموده، ریتم و ضرب را رعایت نمایید. به مواردی که نیاز به تمرین بیشتر دارد و اینکه آیا قطعه را درست می نوازید یا خیر دقت نمایید ، در چهار چوب برنامه پیش بروید و در صورت احساس نیاز ، روند تمرین را تغییر دهید.