مطهرنیا: احیای برجام توسط روس‌ها اثرگذاری معناداری ندارد/ مثل مُسکن است یا یک نشاط موقت
مهسا مژدهی: حسین‌امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان سفر پرحاشیه‌ای به مسکو داشت. نوع استقبال لاوروف از او و صحبت‌های رد و بدل شده میان دو وزیرخارجه بحث برانگیز شد و بعد وقتی امیرعبداللهیان اعلام کرد که می‌خواهد به کمک مسکو برجام را احیا کند، سوالات بیشتری برای دنبال‌کنندگان این سفر پیش آمد. در نهایت او دیدارهایی را با مقامات روسی انجام داد و به تهران برگشت و این سوال را باقی گذاشت که آیا تهران و مسکو نقشه‌ای برای بازگشت به برجام دارند یا نه؟ به‌نظر می‌رسد که احیای توافق هسته‌ای در زمان فعلی توجه ایالات متحده را از دست داده است و از طرف دیگر روسیه به عنوان طرف مغضوب جنگ با اوکراین ابزار چندانی برای اینکه بتواند در مورد احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ به کمک ایران بیاید را ندارد.
در مجله تفریحی زیباروز با مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل بین‌الملل در مورد سفر امیرعبداللهیان به مسکو به گفتگو نشسته‌ایم.
بیشتر بخوانید:
چرا می‌گوییم روابط ایران و روسیه متحول شده است؟
ماجرای دیدار جنجالی امیرعبداللهیان و لاوروف چه بود؟
امیرعبداللهیان: دیپلماسی پارلمانی یکی از ابعاد مهم در روابط تهران و مسکو است
مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل بین‌الملل در مورد سفر وزیرخارجه ایران به مسکو می‌گوید: ایران در بحران تصمیم‌گیری قرار دارد. باید بپذیریم که در وضعیت کنونی ایران در درون دچار نوعی رویکردهای متمایز و در عین حال متمایل به تعارض است. به این معنا که از یک جهت گفتمان انقلابی را دارد که در پی آن است تا هواداران خود حفظ کند و از سوی دیگر این گفتمان انقلابی در نفی گفتمان‌های دیگر در ادبیات درون گفتمانی انقلاب بسیار رادیکالانه عمل کرده است. اکنون این گفتمان در بافت موقعیتی قرار گرفته است که در حوزه عمل‌گرایی می‌خواهد وارد عرصه سیاست شود. از یک سو به جای امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشور، مذاکره صلح با ریاض توسط فرد دیگری انجام می‌گیرد و در همان حال که ایران گام‌های مهمی را در برابر کشورهای عربی منطقه در جهت حل و فصل منازعات برمیدارد، کشورهای عربی گام‌های مهمی را در حل و فصل منازعات خود با رژیم صهیونیستی بر می‌دارند. به‌طور مثال امارات متحده عربی که در گفتمان انقلابی مورد حمله قرار می‌گرفت امروز یکی از مهم‌ترین اهداف سفر دبیر شورای امنیت ملی کشور است. کشوری که سومین کشور عربی در شناسایی رسمی اسراییل است و با عربستانی صلح می‌شود که هفت سال پیش لکه ننگ نامیده می‌شد و اکنون چین میانجی‌گر روابط تهران و ریاض می‌شود و دولت انقلابی ابراهیم رئیسی با سفر دبیر شورای عالی امنیت ملی آن را شکل می‌دهد. سفر امیرعبداللهیان به مسکو از یک طرف پاسخی به این پرسش است که وزیر خارجه یک کشور چه نقشی دارد و باز انعکاسی از این رفتار است که جمهوری اسلامی ایران تلاش می‌کند با کشورهای منطقه مسائل خود را حل کند اما تنش‌ها در سوریه با آمریکا و متحدانش افزایش پیدا می‌کند و این نشان‌دهنده آن است که اراده‌های موجود در حل مسائل بین‌الملل هنوز نتوانسته است به یک تصمیم‌گیری درست و کامل برسد و این بحران تصمیم‌گیری در جهت حفظ هواداران و عدم عبور از هواداران صورت می‌گیرد.
او در مورد انگیزه‌ها از سفر هیات جمهوری اسلامی ایران به مسکو گفت: همانطور که مشاهده می‌کنید حاشیه‌های موجود در ارتباط با سفر امیرعبداللهیان از همان آغاز شکل می‌گیرد. اینکه لاوروف وزیر خارجه روسیه در استقبال از او چه رفتاری دارد مورد توجه قرار می‌گیرد.
مطهرنیا در مورد احیای برجام با کمک روس‌ها توضیح داد: بحث احیای برجام بیش از اینکه هدف حوزه سیاست خارجی باشد هدف سیاست داخلی در بهره‌برداری از مفهوم برجام برای کنترل بازار اقتصادی است. پس از سفر شمخانی به چین و ایالات متحده و عراق قیمت دلار از مرزهای شصت به مرز چهل نزدیک می‌شود. رویکردهای ارزومندانه تمایل داشتند این معنا را معنایی ماندگار بدانند.
توافق ۲۰۱۵ تمام شده است. اما برجام به عنوان یک برنامه جامع اقدام مشترک برای حل و فصل مسائل ایران و نظام بین الملل به مرکزیت ایالات متحده امریکا می‌تواند دوباره اغاز شود. اما ایران اکنون در بافت وضعیت ۲۰۱۵ نیست. گفتمان انقلابی حاکم است و این گفتمان دلار را با قیمت ۲۳ هزار تومان تحویل گرفته و به سرعت قبل از ورود به پایان دو سالگی دولت دلار تا مرز ۶۰ هزار تومان رفت. سفر امیرعبداللهیان به مسکو و اینکه می‌خواهد دوباره برجام به وسیله روس هایی احیا شود که این اتفاق می‌تواند از نظر بازار انرژی برای آنها بحران باشد، نمی‌تواند اثرگذاری معنادار در حوزه عمل داشته باشد. می‌تواند چند روزی در بحث رسانه‌ای و از نظر روانی موجبات ایجاد یک نوع ایست موقت یا نشاط موقت را به وجود بیاورد. اما اینها مسکن‌هایی است که تکرار و مصرف آنها موجب بی‌اثر شدن آنها بعد از گذار از آنها خواهد شد.
۳۱۱۳۱۲