علی(ع)؛ الگوی درخشان و ماندگار حکومت اسلامی 

حجت‌الاسلام مهدی محمدی، در گفت‌وگو با مجله تفریحی زیباروز با اشاره به اینکه شخصیت و زندگی حضرت امیرالمؤمنین(ع) از جهات و ابعاد مختلف برای همه نسل‌های بشر، الگویی جاودانه است، اظهار کرد: به هر بخش از زندگی حضرت امام علی(ع) که نگاه کنیم، عظمت، زیبایی و شکوه شخصیت ایشان نمایان است. در محراب عبادت، مناجات و غرق شدن در یاد خدا، در زهد و تقوا، در حکومت و انجام وظایف اجتماعی و در میدان جهاد در همه عرصه‌ها علی نمونه‌ای از انسان کامل را به نمایش می‌گذارد.

او ادامه داد: مهم‌ترین و بارزترین خصوصیت حضرت تقوا  است؛ چنانکه نهج‌البلاغۀ او کتاب تقوا است، به‌طوری که آیۀ «وَ مَن الناس مَن یشری نفسَه ابتغاء مرضات الله»، یعنی «در میان مردم کسانی هستند که جان خود و اصلی‌ترین و عزیزترین سرمایه خود را برای خشنودی خدا می‌دهند» در شأن ایشان نازل شده است.

این پژوهشگر تاریخ اسلام با اشاره به اینکه دوران بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص) دورانی است که سخت‌ترین دوره زندگی حضرت علی(ع) آغاز می‌شود، تصریح کرد: بعد از استقرار خلافت و بیعت مردم با ابوبکر، حضرت علی(ع) کناره‌گرفت و با حکومت و خلیفه معارضه نکرد.

محمدی گفت: حضرت از ماه ذیحجّۀ سال ۳۵ تا ماه رمضان سال ۴۰ هجری قمری، یعنی در ۴ سال و ۹ ماه حکومتشان، کارهای بزرگی انجام داد. در واقع ایشان کارهایی را بنا نهاد که اگر دشمنی‌ها، خیانت‌ها و نیرنگ‌ها نبود و ابن‌ملجم‌ آن جنایت بزرگ را انجام نمی‌داد و حضرت امیرالمؤمنین این راه را ادامه می داد،  دنیای اسلام شاید تا قرن‌ها بیمه و تأمین شده بود. به همین دلیل  مصیبتی که ابن ملجم وارد کرد برای دنیای اسلام و تاریخ اسلام خسارتی عظیم بود.

این پژوهشگر تاریخ اسلام با اشاره به اقدام مهمی که حضرت علی(ع) در مدت حکومتشان انجام دادند، بیان کرد: امام علی(ع) در این مدت نشان داد که اصول  و ارزش‌های اسلامی که در دوران انزوای دین اسلام و کوچکیِ جامعۀ اسلامی به وجود آمده، در دوران رفاه، گسترش، اقتدار، پیشرفت و توسعه مادی جامعه اسلامی هم قابل پیاده‌سازی است.

محمدی افزود: اصول اسلامی مثل اخلاق، عدالت، تکریم انسان و جهاد در زمان پیامبر(ص) در جامعه پیاده شده بود، اما در جامعه‌ای کوچک و محدود با ثروت محدود و امکانات کم. در حالی که بعد از گذشت ۲۵ سال از رحلت پیامبر(ص) وسعت جامعه اسلامی ده‌ها برابر شده و از آسیای میانه تا شمال آفریقا در سیطره حکومت اسلامی بود؛ ضمن اینکه ثروت زیاد شده بود و فقر و کمبود وجودداشت، اما افراد زیادی از رفاه بسیار برخوردار بودند. در این بین امام علی(ع) اگر نبود این تصور ایجاد می‌شد که ارزش‌های نبوی برای جامعه کوچک و فقیر زمان پیامبر مناسب بود، اما برای جامعه بزرگ و آمیخته با تمدن‌های مختلف  کافی و پاسخگو نیست.

او ادامه داد: حضرت علی در این حدوداً ۵ سال، با نوع حکومت و رفتار خود نشان داد که همان ارزش‌های نبوی، همان عدل، مساوات با حاکم مقتدری مثل امیرالمؤمنین قابل پیاده‌سازی است. اگرچه این روند بعد از ایشان ادامه نیافت، اما حضرت نشان داد که اگر حاکمان و مدیران جامعه اسلامی اعتقاد و تصمیم به پیاده‌سازی این اصول داشته باشند، می‌توانند آنها را در جامعه بزرگ و متکثر هم اجرا کنند؛ چنانکه حضرت بعد از رسیدن به خلافت فرمود «حالا که به اصرار شما خلافت را قبول کردم، مبادا خیال کنید من ملاحظه چهره‌ها، شخصیت‌ها و افراد نام و نشان‌دار شما را می‌کنم؛ من آنطور که از اسلام می‌دانم و تشخیص می‌دهم شما را حرکت داده و اداره خواهم کرد.» 

محمدی اضافه کرد: در واقع حضرت با مردم اتمام حجت کرد، در حالی که می‌توانست با ملاحظۀ مصالح و جوانب مسائل کوتاه آمده و دل خواص را به دست آورد؛ اما چنان که در نهج‌البلاغه هم فرموده، رضایت خدا و توده مردم را به خشم خواص ترجیح داد و همین اصرار به اجرای ارزش‌های نبوی هم بود که باعث شهادت ایشان شد؛ چنانکه همه مردم بعدها شهادت دادند که «قُتِلَ علی ابن ابیطالب لشده عدله» یعنی «جرم علی(ع) عدالت‌خواهی ایشان بود و همین عدالت‌خواهی او را به مقام شهادت رساند»؛ لذا حضرت علی (ع) الگویی جاودانه و همیشگی از حکومت اسلامی را ارائه کرد که تا همیشه بر صدر تاریخ اسلام می‌درخشد.

انتهای پیام