حوادث

زلزله‌های کم‌عمق چه موقع مرگبارتر می‌شوند؟

در 21 نوامبر سال جاری (2022) زمین لرزه ای به بزرگی 5.6 ریشتر در حوالی شهر “سیانجور” واقع در استان “جاوه غربی” اندونزی رخ داد که منجر به کشته شدن حداقل 270 نفر و آسیب رساندن به 22000 ساختمان شد.

به گزارش مجله تفریحی زیباروز، این زمین لرزه 5.6 ریشتری بسیار کوچکتر از بسیاری از زلزله های دیگر بود که در چند دهه اخیر باعث مرگ و میر و ویرانی در اندونزی شده است.

اما چرا این یکی اینقدر متفاوت بود؟

یکی از دلایل اصلی تخریب زمین لرزه سیانجور کم عمق بودن کانون آن بوده است زیرا این زمین لرزه در عمق 10 کیلومتری زمین رخ داده است.

این زمین لرزه باید زنگ خطری برای بهبود شیوه های ساخت و ساز ساختمان های مختلف در اندونزی باشد زیرا احتمال وقوع زمین لرزه هایی حتی کم عمق تر از زلزله قبلی وجود دارد.

دو عامل مهم که شدت لرزش زمین ناشی از زلزله تعیین کنید “اندازه” و “اتاق” تمرکز آن روی سطح زمین (و مناطق پرجمعیت) است. اگرچه زمین لرزه های بزرگ با عمق بیش از 50 کیلومتر می توانند خسارات زیادی ایجاد کنند، اما زمانی که عمق زمین لرزه زیاد باشد، از شدت لرزش کاسته می شود زیرا امواج لرزه ای قبل از رسیدن به سطح زمین حداقل 50 کیلومتر را طی می کنند.

زمین لرزه های عمیق به ندرت باعث تلفات جدی می شوند، به عنوان مثال، زمین لرزه 6.5 ریشتری در تاسیک مالایا اندونزی در سال 2017 در عمق 90 کیلومتری زمین رخ داد که تنها چهار نفر را کشت و به 4826 خانه آسیب رساند.

این در حالی است که زلزله اخیر سیانجور با بزرگی 5.6 ریشتر و 21 برابر انرژی کمتری نسبت به زلزله تاسیک مالایا، اما خسارات بسیار بیشتری به بار آورده است.

مقایسه مشابهی را می توان با سایر زلزله های اندونزی انجام داد. اگرچه بزرگی این زمین لرزه ها می تواند بسیار بیشتر از زلزله اخیر جاوا باشد، اما معمولاً از مراکز جمعیتی دورتر هستند و بنابراین افراد کمتری در اثر فروریختن ساختمان ها جان خود را از دست می دهند.

البته دلیل دیگری هم وجود دارد که زمین لرزه های کم عمق داخلی می توانند تا این حد ویرانگر باشند و آن این است به ندرت” ظاهر آنها باعث می شود افراد از این خطر بی خبر باشند.

جمعیت جاوه، اندونزی تا قرن بیستم چهار برابر شد، در این مدت تنها یک زلزله کم عمق در سال 1924 رخ داد که نزدیک به 800 نفر را کشت و چهار زمین لرزه دیگر که بین 10 تا 100 کشته بر جای گذاشت. با این حال، زلزله 6.3 ریشتری در یوگیاکارتا، اندونزی در سال 2006 جان 5749 نفر را گرفت.

هیچ تجربه زنده ای از یک زلزله بزرگ در جاوا وجود ندارد و چنین رویدادهایی اغلب به چندین نسل قبل برمی گردد. بدیهی است که در این مدت زمان به مقاومت ساختمان های مسکونی در برابر زلزله توجه چندانی نشده و در نتیجه بسیاری از ساختمان های ناپایدار در هنگام وقوع زلزله فرو می ریزند.

تاریخچه زمین لرزه ها در جاوه در دوران استعمار تصویر کاملاً متفاوتی را ترسیم می کند. یک مطالعه اخیر نشان می دهد که از قرن هفدهم زمین لرزه های ویرانگر زیادی در جاوه رخ داده است. حداقل 9 زمین لرزه از سال 1865 تاکنون لرزش های قوی و تقریباً کم عمق ایجاد کرده است.

سیانجور، محل زلزله اخیر، حداقل یک زلزله ویرانگر را در 28 مارس 1879 تجربه کرد که باعث فروریختن چندین ساختمان و تلفات جانی شد.

زمین شناسان به خوبی می دانند که زلزله یک واقعیت زندگی در جاوه است. در طول دو دهه گذشته گسل های زیادی در این منطقه شناسایی شده است، اما تنها تعداد کمی از آنها به طور دقیق مورد بررسی قرار گرفته است.

گسل لمبانگ در حومه باندونگ، چهارمین شهر بزرگ اندونزی (با 8.8 میلیون نفر جمعیت)، یکی از معدود مواردی است که شواهد زمین شناسی از فعالیت زلزله های ماقبل تاریخ برای آن یافت شده است. تصور می شود که این گسل هر 170 تا 670 سال یک بار می تواند زلزله ای به بزرگی 6.5 تا 7 ریشتر ایجاد کند.

اشکالات دیگری نیز وجود دارد که چندین شهر اندونزی را تهدید می کند.

زمین لرزه های کم عمق می توانند بسیار بزرگتر از زلزله سیانجور باشند و در نزدیکی شهرهایی بسیار بزرگتر از سیانجور رخ دهند.

با این حال، اندونزی برای جلوگیری از تلفات عظیم در چنین رویدادی چه کاری می تواند انجام دهد؟

واکنش معمول بهبود – و اجرای – قوانین ساختمانی است که هر سازه جدید را مجبور می کند در برابر زلزله مقاوم تر باشد.

اندونزی یک کد ساختمانی بر اساس نقشه خطر لرزه ای مدرن دارد، اما این کد فقط برای ساختمان های هشت طبقه یا بیشتر اعمال می شود. با توجه به سطح بالای فقر در اندونزی، اجرای جهانی قوانین ساختمانی غیرعملی تلقی می شود.

به گزارش The Conversation، یک جایگزین می تواند اتخاذ حداقل استانداردهای ساده برای مقاومت بتن، کیفیت آرماتور و سایر جنبه هایی باشد که می توانند حداقل سطح حفاظتی بالاتری نسبت به رویکرد فعلی داشته باشند.

هر تغییری در عملکرد ساختمان مستلزم تغییر فرهنگ است: مردم باید از سازندگان انتظار بیشتری داشته باشند و مایل به پرداخت هزینه برای آن باشند.

انتهای پیام

دکمه بازگشت به بالا