نقش صندوق نوآوری در شکوفایی استارت‌آپ‌ها/ بسته‌های حمایتی برای رشد تولید دانش‌بنیان اختصاص یافت

به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، یکی از خدمات صندوق نوآوری و شکوفایی به شرکت‌های دانش‌بنیان در زمینه توسعه بازار این شرکت‌ها، برگزاری سلسله رویداد‌های تبادل فناوری است. رویداد‌هایی که با هدف بهم‌رسانی طرف عرضه به طرف تقاضا برگزار می‌شود؛ در این رویداد‌ها، نیاز‌های فناورانه از سوی صنایع بزرگ کشور مطرح و نمایشگاهی نیز از دستاورد‌های شاخص و منتخب شرکت‌های دانش بنیان ارائه می‌شود.

صندوق نوآوری و شکوفایی درسال 1402 و در ادامه اهداف سال‌های پیشین، رویداد‌های مختلفی با هدف تبادل فناوری در حوزه اصلاح الگوی مصرف انرژی برق (سازمان اتکا)، هوشمندسازی صنعت دریایی، حوزه حمل و نقل و ساختمان برگزار کرده است.

همچنین به منظور معرفی و ارائه دستاورد‌های شرکت‌های دانش‌بنیان، فناور و خلاق رویداد‌هایی مانند ارائه دستاورد‌های شرکت‌های دانش‌بنیان، فناور و خلاق در حوزه رسانه و روابط عمومی، معرفی دستاورد‌های شبکه بانکی در تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان و پتروفن ۱۴۰۲ (مسیر نوآوری پتروشیمی) برپا کرده است.

برخی از رویداد‌های این صندوق برای نخستین بار برگزار شده‌اند که از جمله می‌توان به نخستین رویداد نظارتی قانون جهش تولید دانش‌بنیان و نخستین رویداد بین‌المللی تامین نوآوری و فناوری اشاره کرد.

برخی دیگر از رویداد‌ها نیز مانند دومین رویداد «شکوفا»، دومین رویداد فناوران البرز، هفدهمین رویداد «پیوند» در حوزه حمل‎‌ونقل و صنعت خودرو، سی و هفتمین رویداد تبادل فناوری در حوزه صنایع غذایی، چند دوره از برگزاری آنها می‌گذرد.

اغلب این رویداد‌ها منجر به عقد قرارداد شده‌اند. رویداد تبادل فناوری اطلاعات حوزه علوم و فرهنگ اسلامی از جمله آنهاست. در در جریان سفر یک روزه رئیس صندوق نوآوری به استان قم و در حاشیه «رویداد تبادل فناوری اطلاعات حوزه علوم و فرهنگ اسلامی»، تفاهم‌نامه همکاری میان صندوق نو‌آوری و شکوفایی ریاست جمهوری و مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، در راستای بهره‌مندی از فناوری‌های هوشمند در کاربردی‌سازی علوم انسانی اسلامی و توسعه صنایع خلاق و فناوری‌های نرم منعقد شد.

تأسیس و تامین مالی صندوق پژوهش و فناوری حوزه علمیه جهت تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان، فناور، خلاق و استارت‌آپ‌های حوزوی؛ حمایت از توسعه‌دهندگان فناوری و نوآوری در حوزه علوم انسانی اسلامی شامل هسته‌های پژوهشی و فناور، شرکت‌های نوپا و شرکت‌های دانش‌بنیان حوزوی؛ تجاری‌سازی محصولات حوزه علوم انسانی اسلامی، حمایت از اکتساب فناوری‌های پیشرفته و نوظهور در شرکت‌های دانش‌بنیان؛ بهره‌گیری از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان در راستای رفع نیازمندی‌های فرهنگی و صنایع خلاق کشور از جمله مهم‌ترین محور‌های این تفاهم‌نامه است.

در رویداد معرفی دستاورد‌های شبکه بانکی در تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان نیز که هفتم بهمن با حضور وزیر اقتصاد و دارایی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور، رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی، رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری و جمعی از مدیران شبکه بانکی کشور در محل صندوق نوآوری برگزار شد، در راستای عملیاتی کردن ماده ۱۸ قانون جهش تولید دانش بنیان و تحقق اقتصاد دانش بنیان، دو یادداشت همکاری جداگانه میان صندوق نوآوری و شکوفایی و دو بانک به امضای طرفین رسید.

قرارداد تسهیلات قرض‌الحسنه تبصره ۱۸ مجموعا به مبلغ ۲۵۰ میلیارد تومان میان دو بانک ایران با ۱۰ صندوق پژوهش و فناوری اعطا شد.

در حاشیه رویداد تبادل فناوری در حوزه صنعت دریایی (دریای هوشمند) هم که اسفندماه امسال برگزارشد، علاوه بر انعقاد ۱۴ میلیارد تومانی قرارداد، ۱۱ فقره قرارداد دیگر در حوزه‌هایی مانند VR، واقعیت افزوده در تعمیر و نگهداری، واقعیت افزوده، بلاکچین و سنسور‌ها منعقد شد. انعقاد قرار داد خرید یک دستگاه SAMEN GPS ۳۱۰۱ و انعقاد تفاهم نامه طراحی و توسعه سامانه ساز از دیگر برنامه‌های این رویداد بود.

توانمندسازی استارت‌آپ‌ها با برگزاری دوشنبه‌های استارت‌آپی

علاوه بر این رویداد‌ها، صندوق نوآوری و شکوفایی با هدف به هم‌رسانی شتاب‌دهنده‌ها و هسته‌های فناور و توانمندساختن استارت‌آپ‌ها، دوشنبه‌ها رویداد‌های استارت‌آپی با موضوع‌های گوناگون برگزار می‌کند. رویداد «دوشنبه‌های استارت‌آپی» یک رویداد هم‌سرمایه‌گذاری است که توسط صندوق نوآوری و شکوفایی برگزار می‌شود. در این رویداد تمام کسانی که دارای طرح سرمایه‌پذیر هستند، طرح و مدل کسب ‏وکار خود را به عاملان سرمایه‌گذاری صندوق نوآوری معرفی می‌کنند و در صورتی که یکی از عاملان سرمایه‌گذاری صندوق پس از ارزیابی و تأیید طرح و مدل کسب‌وکار، تصمیم به سرمایه‌گذاری جسورانه روی آن طرح بگیرد، صندوق نوآوری و شکوفایی تا ۸۰ درصد سرمایه جسورانه مورد نیاز آن استارت‌آپ یا طرح سرمایه‌پذیر را تامین می‌کند.

یکی از این رویداد‌ها با هدف جذب سرمایه در حوزه کشاورزی با حضور ۱۰ استارت‌آپ، برگزار و استارت‌آپ‌ها محصولاتی مانند دستیار هوشمند کشاورزی نبات (دستگاهی که قادر به تشخیص آفت و بیماری درختان از روی تصویر با فناوری هوش مصنوعی است)، دستیار هوشمند کشاورزی (سیستمی که به صورت آنلاین در قالب یک سامانه تحت وب با توانایی پردازش تصاویر ماهواره‌ای قادر به تولید نقشه‌ای نوع کشت و سطح زیرکشت هر منطقه است)، طراحی نانو جاذب‌اتیلن به منظور افزایش زمان انبار‌مانی، حفظ کیفیت و کاهش تلفات میوه، سبزیجات، صیفی‌جات و گل‌های تازه، نرم‌افزار هواشناسی هوشمند و کاربردی کشاورزی، لیزر از بین‌برنده آفات و… ارائه دادند.

یکی دیگر از رویداد‌ها در ارتباط با موضوع هوشمندسازی معدن وصنایع معدنی بود. رویدادی که در آن هشت استارت‌آپ حضور داشتند و محصولات و طرح‌هایی مانند دستگاه سورتر هوشمند سنگ‌های معدنی و مواد صنعتی، هوشمندسازی و مدیریت غیریکپارچه آب و پساب در صنایع معدنی، بازچرخانی پساب‌های صنعتی و فوق شور صنایع، خودرو برقی «تیرو»، توسعه سنسور نرم جهت تحلیل و پیش‌بینی پارامتر‌های کیفی محصول، سیستم موقعیت‌یابی داخلی تجهیزات و نفرات بر مبنای اینترنت‌اشیا، سامانه حفاظتی، نظارتی و پایش تصویری ناوگان حمل‌ونقل و لجستیک ارائه دادند.

رویداد‌هایی نیز در حوزه خوراک دام و امنیت غذایی (با حضور ۹ استارت‌آپ)، هوش مصنوعی در بانکداری (با حضور ۸ استارت‌آپ) و سلامت دیجیتال (با حضور ۶ استارت‌آپ) به منظور سرمایه‌گذاری جسورانه با مشارکت سایر سرمایه‌گذاران برگزار شد؛ رویداد‌هایی که استارت‌آپ‌های فعال در این حوزه‌ها، توانمندی‌هایشان را به سرمایه‌گذاران خطرپذیر ارائه کردند.

رونق کسب و کار‌ها با برگزاری رویداد‌های یکشنبه صادراتی

یکی دیگر از برنامه‌های امسال صندوق نوآوری و شکوفایی، برگزاری سلسله رویداد‌های «یکشنبه‌های صادراتی» بود. در یکی از این رویداد‌ها، هیئتی تجاری و فناوری از کشور روسیه پیرامون حوزه «ثبت و رجیستر دارو و صادرات فرآورده‌های دارویی به روسیه» حضور پیدا کردند و با شرکت‌های دانش بنیان ایرانی به مذاکره پرداختند.

بررسی تخصصی بازار دارو در روسیه و اوراسیا و استراتژی ورود شرکت‌های دارویی ایرانی به این بازار، آشنایی با الزامات، قوانین و مقررات رجیستری دارو و اخذ گواهی GOST در روسیه، معرفی ظرفیت‌های دانش‌بنیان حوزه دارو و حمایت‌های صندوق نوآوری و شکوفایی و مرکز تعاملات بین‌الملل از ثبت دارو در روسیه با حضور نمایندگان دو سازمان، از جمله محور‌های این برنامه بود.

در یکی دیگر از رویداد‌ها با پذیرش هیئت تجاری و فناوری از کشور ارمنستان فناوری‌هایی مانند سیستم‌های آبیاری نوین، تجهیزات و ماشین‌آلات کشاورزی، کود‌های کشاورزی، مواد شیمیایی و آفت‌کش‌ها، انواع بذر، تجهیزات و لوازم گلخانه و کارگاه‌های کشت قارچ مورد توجه این هئیت تجاری قرار گرفت.

همچنین در دیگر رویدادی هئیت تجاری از ارمنستان، قزاقستان و چین در حوزه‌های ماشین‌آلات صنعتی، برق و الکترونیک، معدن و تجهیزات معدنی، تجهیزات پیشرفته و ابزار دقیق و تجهیزات روشنایی شهری و جاده‌ای حضور یافتند و با توانمندی‌های شرکت‌های دانش بنیان ایرانی آشنا شدند.

توسعه زیست بوم نوآوری با امضا چند تفاهم‌نامه

در سالی که گذشت صندوق نوآوری و شکوفایی با چند ارگان دولتی تفاهم‌نامه امضا کرد. امضای تفاهم‌نامه همکاری پنج‌جانبه میان صندوق نوآوری و شکوفایی، وزارتخانه‌های اقتصاد، صمت و علوم و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری به منظور فعال کردن ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری و همکاری برای توسعه زیست‌بوم نوآوری از جمله آنهاست. در این تفاهم نامه صندوق نوآوری و شکوفایی متعهد شد با همکاری شبکه بانکی به شرکت‌های دانش‌بنیان مشمول رشد تولید، تسهیلات به میزان دو هزار میلیارد تومان اعطا کند.

اعطای تسهیلات اشتغال به شرکت‌های دانش‌بنیان به میزان دو هزار میلیارد تومان با همکاری شبکه بانکی کشور و نیز اعطای ضمانت پیمان برای اجرای قرارداد‌های شرکت‌های دانش بنیان با همکاری شبکه بانکی و صندوق‌های پژوهش و فناوری به میزان حداقل سه هزار میلیارد تومان از دیگر تعهدات صندوق نوآوری است.

طراحی ابزار‌ها و مشوق‌های مالی برای همکاری میان شرکت‌های دانش بنیان و شرکت‌های صنعتی بزرگ با هدف نفوذ فناوری، حمایت مالی از استقرار شرکت‌های دانش بنیان در شهرک‌ها و نواحی صنعتی با هدف تشکیل خوشه‌های صنعتی و زنجیره‌های فناوری و کمک به سرمایه‌گذاری شرکت‌های بزرگ صنعتی در حوزه نوآوری و فناوری با استفاده از ظرفیت‌های قانون جهش تولید دانش بنیان از طریق اعطای مجوز CVC و سایر روش‌های سرمایه‌گذاری از دیگر تعهدات صندوق نوآوری در این تفاهم‌نامه پنج جانبه بود.

معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری نیز براساس این تفاهم‌نامه متعهد به اختصاص دو هزار میلیارد تومان تسهیلات و خدمات شامل گرنت تحقیق و توسعه، تسهیلات قرض‌الحسنه اعتبار مالیاتی و سایر معافیت‌ها به منظور ایجاد مشوق برای بنگاه‌های متوسط و بزرگ عضو کنسرسیوم‌های تخصصی دانش‌بنیان و همچنین تسهیم اطلاعات و به اشتراک‌گذاری پایگاه داده‌های شرکت‌های دانش بنیان در سامانه جامع تجارت با توجه به تغییر مقررات ارزی شده است.

همچنین در سالی که گذشت صندوق نوآوری و شکوفایی قرارداد‌هایی به منظور توسعه زیست‌بوم تامین مالی فناوری، رشد تولید دانش‌بنیان و حمایت از فعالیت‌های فناورانه و نوآورانه شرکت‌های دانش‌بنیان و تحرک اقتصادی در حوزه‌های مختلف فناوری و نوآوری، قرارداد‌های مختلفی با چند بانک در زمینه ارائه انواع خدمات مالی و بانکی به شرکت‌های دانش بنیان و همچنین اعطای انواع تسهیلات در قالب عقود اسلامی، صدور ضمانت‌نامه، گشایش اعتبارات اسنادی ریالی و ارزی و تسهیل ضمانت در انتشار اوراق صکوک نوآوری در چارچوب مقررات بانک مرکزی در ضوابط جاری بانک منعقد کرده است.

در سال ۱۴۰۲ نیز توافق‌نامه ‎همکاری‎ مشترک «توسعه زیست‌بوم فناوری زنجیره‌های ارزش صنعت نفت، انرژی و سیلیکون» بین معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، صندوق نوآوری و شکوفایی و هلدینگ پتروپالایش اصفهان منعقد شد.

معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان در این توافق نامه متعهد شد تا در خصوص تاسیس صندوق پژوهش و فناوری سرمایه‌گذاری خطرپذیر برای هلدینگ جهت بهره‌مندی از بند ت ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانش‌بنیان در شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان تسهیلگری کرده و مشاوره‌های لازم را ارائه کند.

همچنین از حداکثر ظرفیت‌ها و ابزار‌های قانونی در کمک به توسعه فناوری‌ها، رفع نیاز فناورانه، ایجاد و توسعه ساختار‌های نوآوری و فناوری هلدینگ و انجام مگاپروژ‌های دانش‌بنیان ملی با استفاده از همه ابزار‌های موجود از جمله قانون جهش تولید دانش‎بنیان، تبصره ۱۸ قانون بودجه (یا تبصره‌های متناظر در سال‌های آتی)، قانون ساخت بار اول (ترک تشریفات در برگزاری مناقصه)، طرح کلان ملی، طرح‌های پیشران فناوری و… استفاده کند.

امسال تفاهم‌نامه‌ای مشترک نیز میان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری و صندوق نوآوری و شکوفایی در راستای تقویت نظام مالی نوآوری حوزه دانش بنیان‌ها منعقد شد.

در این همکاری دوجانبه؛ معاونت علمی ماموریت یافت تا بخشی از منابع خود را در راستای اجرای اهداف این توافق‌نامه از طریق اعطای عاملیت؛ به صندوق نوآوری و شکوفایی تخصیص دهد و با استفاده از ظرفیت صندوق برای مدیریت منابع حمایتی صندوق توسعه ملی و عاملیت منابع سایر دستگاه‌های اجرایی برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان گام بردارد.

استفاده حداکثری از ظرفیت‌ها و امکانات حمایتی و اعتباری شورای راهبری از جمله «اعتبار مالیاتی مرتبط با تحقیق و توسعه» و «سرمایه‌گذاری در راستای اجرای مفاد این توافق‌نامه» نیز دیگر رسالتی است که معاونت علمی ذیل این توافق‌نامه بر عهده دارد.

در سالی که گذشت صندوق نوآوری و شکوفایی تفاهم نامه با ساتبا (سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق) به منظور افزایش شتاب پیشرفت و نوآوری علمی و فناوری و نیز توسعه بازار و صنایع انرژی‌های تجدیدپذیر و تولید برق پاک از طریق شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور، تفاهم نامه‌ای با صندوق ملی مسکن با هدف فراهم آوردن زمینه همکاری‌های سازنده برای تامین مالی و حمایت از توسعه فناوری‌ها، محصولات و خدمات فناورانه صنعت ساختمان و مسکن منعقد کرد.

همچنین در ادامه تفاهم نامه‌ای با کمیته امداد با هدف توسعه اقتصاد دانش‌بنیان و به‌منظور فراهم آوردن زمینه همکاری‌های سازنده برای حمایت از محرومیت‌زدایی و اشتغال‌زایی، هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس با هدف «همکاری مشترک جهت تکمیل زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی با اولویت اجرای پروژه‌های ارزش‌آفرین در پایین دست این صنعت» و همچنین «همکاری مشترک در زمینه توسعه سرمایه‌گذاری جسورانه از طریق ایجاد صندوق جسورانه بورسی یا صندوق سرمایه‌گذاری خصوصی به منظور تامین مالی پروژه‌ها و برنامه‌های فناورانه مشترک یا طرح‌های اولویت‌دار زیست‌بوم نوآوری صنعت پتروشیمی کشور» منعقد کرده است.

بسته‌های حمایتی صندوق نوآوری برای رشد تولید شرکت‌های دانش بنیان

دکتر سیاوش ملکی‌فر، معاون توسعه نوآوری صندوق نوآوری و شکوفایی در خصوص برگزاری این رویداد‌ها و تفاهم نامه‌ها به خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: صندوق نوآوری و شکوفایی از سال ۹۸ تاکنون ۴۲ رویداد تبادل فناوری در حوزه‌های مختلف برگزار کرده است. هدف اصلی صندوق از برگزاری این رویداد‌ها بهم‌رسانی طرف عرضه (شرکت‌های دانش بنیان و فناور) و تقاضا (سازمان‌ها، شرکت‌های بزرگ صنعتی اعم از دولتی و خصوصی) است؛ در این رویداد‌ها سعی کرده‌ایم نیاز‌های سمت تقاضا را با توانمندی‌ها، دستاورد‌ها، محصولات و ظرفیت‌های سمت عرضه بهم نزدیک کنیم.

وی افزود: تاکنون با برگزاری این رویداد‌ها بیش از ۵ هزار میلیارد تومان تفاهم نامه و ۸۰۰ میلیارد تومان قرارداد میان شرکت‌های دانش‌بنیان و واحد‌های مختلف با حمایت صندوق نوآوری امضا شده است؛ تعدادی از قرارداد‌ها را مطلع نیستیم، زیرا زمان نسبتاً طولانی صرف می‌شود تا تفاهم نامه‌ها منجر به عقد قرارداد شود، اما طبق یک نرخ و ضریبی این تفاهم نامه‌ها تبدیل به قرارداد می‌شوند. مهم این است که سمت تقاضا از توانمندی‌های سمت عرضه مطلع شود. به عنوان مثال در رویداد ۴۲ که تحت رویداد تبادل فناوری در صنعت دریایی (دریای هوشمند) برگزار شد، معاون وزیر دفاع و مدیران سازمان صنایع دریایی تأکید کردند که این رویداد اولین همکاری آنها با صندوق نوآوری و شکوفایی نیست بلکه آغاز همکاری بیشتر وزارت دفاع با شرکت‌های دانش بنیان است.

معاون صندوق نوآوری و شکوفایی به میزان صادرات شرکت‌های دانش بنیان نیز اشاره کرد و گفت: معاونت علمی، سیاستگذار اکوسیستم فناوری و نوآوری است و شرکت‌های دانش بنیان را ارزیابی می‌کند. صندوق نوآوری و شکوفایی نیز وظیفه تامین مالی شرکت‌های دانش بنیان را برعهده دارد. در حال حاضر طبق ارزیابی و اعلام معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان، ۱۰ هزار شرکت دانش بنیان در حوزه‌های مختلف تجهیزات پزشکی، دارویی، ماشین آلات پیشرفته، مواد پیشرفته، فناوری اطلاعات و ارتباطات، ماشین‌سازی و… فعالیت دارند که میزان صادرات آنها از. ۸ میلیارد دلار عبور کرده است.

ملکی فر یادآورشد: صندوق نوآوری و شکوفایی با همکاری و مساعدت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان درصدد توسعه این شرکت‌ها و رونق کسب و کار آنهاست. امسال با توجه به شعار رشد تولید و مهار تورم، بسته‌های حمایتی با شعار هزار محصول، هزار میلیاد ریال افزایش فروش برای رشد تولید شرکت‌های دانش بنیان در نظر گرفته‌ایم.

به گفته وی، در این بسته حمایتی، تفاهم نامه‌هایی با بانک‌ها به امضا رسانده‌ایم تا شرکت‌هایی که مستعد رشد تولید هستند، حداقل فروش‌شان را دو برابر کنند یا صد میلیارد تومان افزایش دهند.

معاون صندوق نوآوری و شکوفایی خاطرنشان کرد: تضامین مورد نظر شبکه‌های بانک‌ها به شرکت‌های دانش بنیان را نیز داده‌ایم؛ زمانی که یک شرکت دانش بنیان را برای گرفتن تسهیلات به بانک معرفی می‌کنیم، خودمان ضمانت و وثیقه‌ها را می‌دهیم. ضمانت تعهد پرداخت اقساط را نیز صندوق به بانک‌ها می‌دهد.

وی گفت: پیش از این شرکت‌ها باید وثیقه ملکی به بانک‌ها ارائه می‌دادند، اکنون صندوق آن نقش را ایفا کرده و به شرکت‌های دانش بنیان ضمانت نامه می‌دهد. قصد داریم برای سال آینده این برنامه و حمایت‌هایمان را توسعه دهیم.